تعارض روایات تجویز «قرض سودآور» با روایات تحریم «ربا»

چگونه می توان بین روایاتی که «قرض سودآور» را جایز می داند با روایات تحریم «ربا» جمع کرد و تعارضشان را رفع نمود؟

رواياتى داريم كه مى گويد: «قرضِ خوب آن است كه منفعت و سود داشته باشد». این روایات، با روایات تحریم ربا تعارض دارند، اما رفع تعارض آنها روشن است؛ زیرا این روایات ناظر به جايى است كه وام گيرنده شرطى نمى كند و خود را طلبکار نمی داند، اما وام دهنده به ميل خود چيزى به عنوان هديه بر آن مى افزايد. حتی اگر این جمع را نپذیریم، «اطلاق آیات» تحریم ربا و «شهرت فتوایی» که هر دو از مرجّحات است موافق با روایات تحریم رباست لذا جایی برای تعارض نمی ماند.

ربای «اضعاف مضاعف»

مراد قرآن از ربای «اضعاف مضاعف» چیست؟

آیه 130 و 131 سوره «آل عمران» به نوع خاصی از ربا، به عنوان «اضعاف مضاعف» اشاره می کند. در مورد تفسیر آن چند نظریه است: 1- قول مشهور: وقتی بدهكار، سر موعد نتوانست بدهى خود را بپردازد، طلبکار مدتی به او مهلت می دهد، ولى با سودى كه فقط به اصل سرمايه تعلّق مى گيرد. اين عمل شبيه همان جريمه ديركردى است كه متأسفانه بعضى از مؤسسات مى گيرند و مشروعيّت ندارد. 2- طلبکار «سرمايه و سود» را در مرحله بعد به عنوان وام محسوب كند و سود هر دو را بگيرد که بدترین نوع ربا همین رباست.

امام علی(ع) و بیان روحیات مردم کوفه

امام علی(علیه السلام) چگونه روحیات مردم کوفه را شرح می دهد؟

امام علی(ع) در توصیف روحیات مردم کوفه آنها را با این تعابیر خطاب می کند: مردمانی در ظاهر متحد و در فکر و عقیده پریشان، پرادعا و سست عمل، در سخن رجزخوان و در عمل فراری از پیکار، مردمانی که وقتی با دعوت و فراخوانی، یا با زور به میدان جنگ آورده می شوند قابل اعتماد و آرامش نیستند. مردمان سست عنصری که با توسل به بهانه های مختلف در انجام وظایف شان تعلل می ورزند و مانند بدهکارانی که با طلبکار خود مواجه اند. خواستار تمدید مهلت وقت انجام وظایف شان هستند.  

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

عَن الرّضا عليه السّلام :

يا دِعبِلُ! اِرْثِ الحُسَيْنَ عليه السّلام فَاَنْتَ ناصِرُنا وَ مادِحُنا ما دُمْتَ حَيّاً فَلا تُقصِرْ عَنْ نَصْرِنا مَا اسْتَطَعْتَ.

اى دعبل ! براى حسين بن على عليه السّلام مرثيه بگو، تو تا زنده اى ، ياور و ستايشگر مايى ، پى تا مى توانى ، از يارى ما کوتاهى مکن .

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 567