کتاب «جمل العلم و العمل»، یا «جمل العقائد» کتابی است در زمینه اصول دین و احکام شریعت در مذهب تشیع که توسط ابوالقاسم علی بن حسین موسوی معروف به سید مرتضی علم الهدی (355 ق ـ 436 ق) تالیف شده است. این کتاب یکی از مشهورترین کتاب‌های سید مرتضی به شمار می رود و در عین اختصار در بردارنده مهم ترین مباحث کلام و فقه شیعه در نیمه نخست قرن پنجم می باشد که مبنای بسیاری از کتاب‌های قرون بعدی قرار گرفت.
ابوالقاسم على بن حسین بن موسى بن محمد بن ابراهیم معروف به سید مرتضى و علم الهدى و ملقب به نقیب الطالبیین، ذو المجدین، قاضى القضاه و... . (355 ـ 436 ق) از نوادگان امام موسى کاظم و امام زین العابدین (علیهما السلام) و از بزرگترین و موثرترین دانشمندان تشیع در تاریخ اسلام است. وى تقریباً در همه دانش‌های رایج زمان خود مثل فقه، اصول فقه، حدیث، تفسیر، کلام، ادبیات عرب و تاریخ اسلام تبحر و تخصص کامل داشت. علم الهدى در بغداد چشم به جهان گشود و در همان شهر که مرکز علوم اسلامى بود به رشد و تعالى رسید و در همانجا وفات کرد.
قال الصّادق عليه السّلام :
ما مِنْ اَحَدٍ قالَ فى الحُسَينِ شِعْراً فَبَکى وَ اَبکْى بِهِ اِلاّ اَوْجَبَ اللّهُ لَهُ الْجَنّةً وَ غَفَرَ لَهُ.
هيچ کس نيست که درباره حسين عليه السّلام شعرى بسرايد و بگريد و با آن بگرياند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب مى کند و او را مى آمرزد.
رجال شيخ طوسى ، ص 289