برای جلوگیری از سقوط در ورطه «از خود بیگانگی» و درمان آن لازم است فرد یا جامعه با محاسبه نفس و بازنگری نقادانه نسبت به گذشته، هویت واقعی خویش را بیابد. در واقع پیدایش «از خود بیگانگی»، گاه به دست خود انسان، و گاه با غفلت خود و طرح و برنامه دیگران صورت می پذیرد. از این رو تنبه و خارج شدن از غفلت، یکی از شیوه های درمان «از خود بیگانگی» است. از سویی استعمارگران از غفلت جامعه استفاده کرده و درصدد تعیین هویت فرهنگی او بر می آیند. لذا لازم است هویت واقعی فردی و جمعی خود را شناخته و مراقب آن باشیم.

انسان که به مرحله «از خود بیگانگی» رسیده، دارای ویژگی هایی است؛ مانند اصالت دادن به دیگران. در واقع انسان از خود بیگانه، در برخی از شوون خود، اصالت را به دیگری داده و امور خود را بر اساس او می سنجد. در واقع انسان از خود بیگانه تعادل ندارد، زیرا اختیار خویش را در دست فردی نهاده که با مقتضی ساختار او سازگاری نیست، از این رو دچار عدم تعادل می شود. در یک نگاه کلی انسان از خود بیگانه، دچار بی هدفی و بی معیاری شده و اصالت را به مادّه و مادّیات می دهد و حیوانیت را به جای خودِ واقعی خویش می نشانند.

واژه «از خود بیگانگی» در طول تاریخ، گاه مفهومی با بار ارزشی مثبت داشته، ولی غالباً معنایی با بار ارزشی منفی و ضدّ ارزش داشته است. این واژه نزد پیروان «هگل» یعنی «باور»، «فوئرباخ» و «هس»، مفهومی سکولار پیدا کرده است. آنچه امروزه در محافل علمی و فرهنگی مطرح و در اینجا مدّ نظر است، کاربرد منفی آن است، گرچه این عنوان در محافل معنوی و عرفانی به معنای از خود گذشتن و به حق و اصل شدن آمده و از این جهت بار ارزشی و حقیقی به خود گرفته است.

طرح مسأله «از خود بیگانگی» بستگی تام به تصویر مکاتب مختلف نسبت به حقیقت انسان و هویت او دارد. در بینش قرآنی که حقیقت انسان را روح جاودانه ای تشکیل می دهد که از خداوند نشأت گرفته و به سوی او بازمی گردد، انسان، هویت «از اویی» و «به سوی اویی» دارد. بنابراین شناخت دقیق انسان، بدون در نظر گرفتن رابطه او با خدا میسّر نیست. از این رو قرآن نسبت به غفلت از خود و سرسپردگی انسان به غیر خدا، هشدار داده و می فرماید: «مانند آنان نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا هم آنان را نسبت به خودشان دچار فراموشی کرد».