برخی از مادیون معتقدند علت گرایش به مذهب، محدود بودن اطّلاعات بشر در جهان طبيعت يا همان «جهل» است. هر زمان كه انسان پديده اى را ببيند، روح كنجكاو او براى يافتن علّت آن به پا مى خيزد، و اگر نتوانست علل طبيعى آن را بيابد، دست به دامن عوامل ماوراى طبيعى مي زند، و مفاهيمى از اين گونه در ذهن خود مى سازد. مهمّ ترين عيب اين فرضيّه آن است كه با اساسى ترين و قدیمی ترین دليل توحيد و خداشناسى كه «برهان نظم» است، تضادّ غيرقابل انكارى دارد؛ زيرا فلاسفه الهى از قديم ترين ايّام تا به امروز، براى اثبات مقصود خود روى نظام كائنات و جهان هستى تكيه مى كردند و وجود اين نظام را نشانه و گواه زنده وجود يك مبدأ علم و قدرت و تأثير او در ابداع و خلقت جهان مى دانستند.

از نخستين زمانى كه عقل و تميز در انسان پيدا می شود. با تجربه، يقين پيدا مى كند كه رابطه اى میان دست زدن به آتش و احساس درد و سوزش وجود دارد. یا به ارتباط نوشیدن آب و برطرف شدن تشنگى يقين حاصل مى كند. و به اين ترتيب قانون علّيّت را به صورت ساده و كمرنگ كشف مى كند. بعداً هرچه از عمر او مى گذرد و به تجارب ديگرى چه در زندگى و چه در علوم و دانش ها دست مى زند، قدرت و وسعت اين قانون را بيشتر درك مى كند.