«تقیّه» از منظر فقه شیعه

«تقیّه» چیست و در فقه شیعه چه حكمي دارد؟

يكي از موضوعاتي كه دستمايه ايراد بر شيعه شده است و آن را يكى از عيب هاى پيروان مذهب ما شمرده اند مسئله «تقيّه» مى باشد. بر اساس فقه شيعه، انسان می تواند در موردى كه جان يا مال يا ناموس او در خطر است و اظهار حق، هيچ گونه نتيجه و فايده اى ندارد، موقتاً از اظهار آن خوددارى كرده و به وظيفه خود به طور پنهانى عمل نمايد؛ همچنانكه قرآن نيز به اهمیت آن تصریح کرده است. تقیّه گاهى واجب، گاهى حرام و زمانى مباح است.

منافات تقیه با ضرورت امر به معروف، حق طلبی و مبارزه با ظلم

آیا تقیه شیعه با ضرورت امر به معروف، حق طلبی و مبارزه با ظلم منافات ندارد؟!

از مراجعه به آیات قرآن و روایات فرقین به دست می آید که تقیه نیز دستوری دینی و امری مشروع است؛ اما این بدین معنی نیست که انجام آن بدون هیچ حد و مرزی و همواره جایز باشد؛ بلکه می توان آن را به اقسام پنج گانه احکام تکلیفی تقسیم کرد و در جایی که دین در خطر باشد و تقیّه کردن موجب ارتکاب برخي محرمات يا ترک برخي واجبات مثل امر به معروف و نهی از منکر و یا باعث توهين به ساحت دين می شود و ... نه تنها جایز نیست، بلکه حرام می باشد. چنانکه جمله امیر المومنین علی(ع) ‏ «مَوتٌ فِی طَاعَةِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ خَیرٌ مِن حَیَاةٍ فِی مَعصِیَةِ اللهِ» اشاره به همين حدود است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ عَلامَةً لِتَوَاضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ وَاِذعانَهُمْ لِعِزَّتِهِ

خداوند حجّ را نشانه قرار داد تا بندگان در برابر عظمت او فروتنى نموده، به عزّت و بزرگوارى پروردگار اعتراف کنند

نهج البلاغه، خ1