با مطالعه کتب تاریخی می توان به این موضوع پی برد که «اقلیت ها» به دو شکل در جوامع اسلامی ظهور پیدا کرده اند. 1- «اقلیت نژادی»، که در این مورد مسلمانان هیچ گونه مشکل عمده و اساسی نداشتند؛ زیرا اسلام با اجرای طرح مساوات و اخوت اسلامی، هر گونه برتری نژادی را از بین برده و افرادی مانند «سلمان» و «بلال»، عضو فعّال و اصلی جامعه اسلامی بودند. 2- «اقلیت مذهبی»، که در این مورد نیز اسلام به دلیل آن که احترام ویژه ای که نسبت به پیامبران بزرگ الهی می گذارد، به پیروان این پیامبران(ع) نیز احترام می گذارد.

در روايات اسلامي بر رعايت حقوق «غير مسلمانان» تاكيد شده است؛ از جمله اینکه: هنگام جدا شدن از مسافر ذمي چند قدمي او را مشايعت كنيم. نبايد به غير مسلمانى كه پيمان دوستى و همزيستى با مسلمانان دارد ستم كنيم يا بيش از توان و قدرتش به او تكليف كنيم. نبايد متعرض زن غير مسلمان شد و زيورآلات او را مثل خلخال از پايش در آورد. اگر چنين اتفاقي افتاد جا دارد مسلمان از اين حادثه بميرد. حق نداريم براي گرفتن جزيه آنها را تحت فشار قرار دهيم و يا آنها را در آفتاب گرم نگه داريم. اگر از فرد مسيحي كار كشيديم تا از كار افتاده و نابينا شد نبايد رهايش كرد و بايستي براي او از بيت المال حقوق قرار داد.