اسلام دین محبت، مهربانی و عطوفت است؛ تا آنجا که توصیه می کند اگر مشرکان و کفار سر دشمنی و عناد با اسلام و مسلمانان را ندارند، با آنان به نرمی رفتار شود تا در سایه این عطوفت و مهربانی، به اسلام متمایل شوند. قرآن در این باره می فرماید: «خدا شما را از نیکی کردن و رعایت عدالت با کسانی که در دین با شما کارزار نکرده اند و شما را از خانه هایتان بیرون نراندند، باز نمی دارد».
در روايات اسلامي بر رعايت حقوق «غير مسلمانان» تاكيد شده است؛ از جمله اینکه: هنگام جدا شدن از مسافر ذمي چند قدمي او را مشايعت كنيم. نبايد به غير مسلمانى كه پيمان دوستى و همزيستى با مسلمانان دارد ستم كنيم يا بيش از توان و قدرتش به او تكليف كنيم. نبايد متعرض زن غير مسلمان شد و زيورآلات او را مثل خلخال از پايش در آورد. اگر چنين اتفاقي افتاد جا دارد مسلمان از اين حادثه بميرد. حق نداريم براي گرفتن جزيه آنها را تحت فشار قرار دهيم و يا آنها را در آفتاب گرم نگه داريم. اگر از فرد مسيحي كار كشيديم تا از كار افتاده و نابينا شد نبايد رهايش كرد و بايستي براي او از بيت المال حقوق قرار داد.
لِکُلّ شَيْئٍ ثَوابٌ اِلا الدَمْعَةٌ فينا.
لِکُلّ شَيْئٍ ثَوابٌ اِلا الدَمْعَةٌ فينا.
هر چيزى پاداش و مزدى دارد، مگر اشکى که براى ما ريخته شود (که چيزى با آن برابرى نمى کند و مزد بى اندازه دارد).
جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 548