آریوس معتقد بود که خداوند حقیقتاً واحد، احد و غیر مولود است. هیچ چیز در ذات خود با خدا شراکتی ندارد و هرچه خارج از خدا است و از عدم به مرحله ی هستی پای نهاده است. اما مسیح در حد وسط بین خداوند و عالم قرار گرفته است. او قبل از وجود زمان موجود بوده است، لکن ازلیت و قدمتی ندارد. در آغاز جهان و قبل از خلقت مادیات مدّتی بود که هنوز کلمه وجود نداشت پس کلمه (مسیح) مخلوق و مصنوع الهی است و هرگاه که گفته شود مسیح(ع) مولود خداوند است معنای مجازی آن، یعنی فرزند خواندگی، مراد است.

این نظریه به پولس ساموستایی، پاتریارک انطاکیه در سال 260 میلادی منسوب است. وی لاهوت در مسیح(ع) را انکار می کرد. در این نظریه مسیح(ع) انسانی عادی است که از امتزاج روح القدس و مریم (س) به دست آمد و در روز تعمید (30 سالگی) از ناحیه خداوند قدرت الهی یافت و فرزند او خوانده شد. بنابراین، اطلاق لفظ خدا یا فرزند خدا بر مسیح(ع) اطلاقی غیر حقیقی است. و هیچ شائبه تعدد در خداوند نیست.