گرچه اسلام اصل جنگ و قتال را در موارد خاص و ضروری لازم دانسته و به آن مشروعیت داده است، ولی از آنجا که اسلام دین رحمت و رأفت و گذشت است، هدف اصلی آن هدایت عمومی مردم و نجات آنان از انحراف و انحطاط است، لذا ارزش های اخلاقی را در جنگ و قتال بیان کرده و اِعمال آن را لازم دانسته است. همانند: حرمت جنگ قبل از اتمام حجت، و نهی از کشتن زنان و اطفال و پیران، همچنین جلوگیری از پاشیدن سمّ، و نهی از مکر و خیانت و توصیه به پناه دادن، و وفای به پیمان، و حسن معاشرت با اسیران، و ...

اسلام مسائل اخلاقى و انسانى را حتّى در ميدان جنگ ناديده نگرفته، و همه جا قهر را با لطف و خشونت را با رحمت، عجين ساخته است. جنگ بايد براى خدا و در راه خدا باشد نه به خاطر جاه طلبى و انتقام جويى. ديگر اينكه جنگ در برابر متجاوز باشد، يعنى تا جنگ بر شما تحميل نشود دست به اسلحه نبريد. در ميدان جنگ از حد تجاوز نكنيد و اصول اخلاقى را رعايت كنيد؛ بنابراين اگر دشمن تسليم شود نبايد به او حمله كرد. از غنائم جنگى سرقت نكنيد و اعضاى دشمن را بعد از كشته شدن جدا ننماييد، پيران و اطفال و زنان را نكشيد و عابدان و رهبانان را كه در بيغوله ها جاى دارند به قتل نرسانيد.