امام علی(ع) در تشویق اصحاب برای نبرد با شامیان می فرماید: «كيست كه با سرعت با جهاد به سوى خدا رود، بهشت در سايه نيزه هاست». مقصود حضرت كسانى است كه از روى اراده و عشق به شهادت، گام در میدان نبرد می گذارند. سپس مى فرمايد: «امروز با آزمایش اعمال، مدعيان راستين و دروغين از هم شناخته مى شوند». سپس مى فرمايد: «به خدا سوگند! من به مبارزه با شاميان از آنها به خانه هاشان شايق ترم». در واقع آنان انگيزه اى براى جهاد ندارند و علاقمندند زودتر به خانه هایشان بازگردند ولى من شوق جهاد با دشمنان را در دل دارم.

در اینکه چرا امام در ماجرای صفین بر ادامه جنگ با شامیان فرمان نداد و به ماجرای حکمیت تن داد دلائلی مطرح شده است. مانند: 1- اختلاف و تفرقه ياران امام. 2- کمی یاران و لزوم حفظ جان آنها. 3- ترس امام از انقطاع نسل امامت.