قياس بر دو قسم است: 1. قياس ظنّى، كه بر اساس ظنّ و گمان است. اين نوع قياس در مذهب شيعه وجود ندارد، و حجّت نيست. 2. قياس قطعى از راه الغاى خصوصيّت يقينى؛ كه اين نوع قياس حجّت است. مثلاً در روايات آمده كه: «محمّد بن مسلم مى‌گويد: از امام در مورد مردى پرسيدم كه شك بين دو و چهار كرده است؟ امام فرمود: نمازش را اعاده مى‌كند». در اين جا ما از كلمه «رجل» الغاى خصوصيّت نموده، مى‌گوييم: اين حكم شامل زنان هم مى‌شود؛ زيرا قطعاً اين حكم اختصاص به مردان ندارد.

روایات از «قیاس» در احکام دینى به شدت نهی نموده. قیاس یعنی موضوعى را با موضوع شبیه به آن مقایسه کنیم و حکم موضوع اول را براى موضوع دوم اثبات نمائیم، بدون این که فلسفه و اسرار حکم اول را کاملاً بدانیم. تکیه بر قیاس نشانه نارسائى یک مذهب است؛ زیرا هنگامى که براى هر موضوع در مذهب، حکمى وارد شده باشد دیگر نیازى به قیاس نیست. بله اگر خود قانونگذار، دلیل حکمی را بیان کرد مى توان هر جا آن دلیل وجود داشت، حکم را جارى ساخت که اصطلاحا آن را «قیاس منصوص العلة» مى گویند.