آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از نشانه هاي نزديك شدن «قيامت»، «دگرگوني زمين» است. به تاكيد «قرآن»، وعده الهى در آن روز تحقق مى يابد و اين زمين به زمين ديگر و آسمان ها [به آسمان هاى ديگر] مبدّل مى شود و انسان ها در پيشگاه خداوند واحد قهّار، ظاهر مى گردند. منظور از تبديل زمين به زمين ديگر در اينجا عوض شدن ذات آن نيست؛ بلكه منظور، تبديل صفات آن است، مانند از ميان رفتن كوه ها و صاف و مسطح شدن آن، بى آنكه ذات آن عوض شود.

يكي از نشانه هاي «قيامت»، «دگرگوني زمين» است. خداوند در «قرآن مجيد» مي فرمايد: «يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ وَ بَرَزُوا للهِ الواحِدِ القَهّارِ»(1)؛ (وعده الهى در آن روز تحقق مى يابد كه اين زمين به زمين ديگر و آسمان ها [به آسمان هاى ديگر] مبدّل مى شود و انسان ها در پيشگاه خداوندِ واحد قهّار، ظاهر مى گردند).
منظور از تبديل زمين به زمين ديگر در اينجا عوض شدن ذات آن نيست آن گونه كه شايد بعضى تصور كرده اند؛ بلكه منظور تبديل صفات آن است، مانند از ميان رفتن كوه ها و صاف و مسطح شدن و توسعه فراوان يافتن، بى آنكه اصل ذات آن عوض شود. دليل اين سخن، آيات متعددى است كه مى گويد: در قيامت انسان ها از قبرهايشان بر مى خيزند، مخصوصاً آيه 55 سوره «طه» كه مى گويد: (ما شما را از اين زمين آفريديم و به آن باز مى گردانيم و بار ديگر از آن خارج مى سازيم)؛ «مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَ فِيهَا نُعِيدُكُمْ وَ مِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً اُخْرَى».
به هر حال مفسّران براى اين آيه، تفسيرهاى متعددى ذكر كرده اند كه غالباً دليلى جز بعضى از روايات مرسل يا اقوال بعضى از مفسّران پيشين ندارد: گاه گفته اند زمين مبدّل به نقره و آسمان مبدّل به طلا مى شود! و گاه گفته اند زمين مبدّل به آتش و آسمان ها مبدّل به باغ هاى بهشت مى گردد و يا هر قطعه زمينى به تناسب مؤمنان و كُفّارى كه بر آن هستند مبدّل به نقره يا آتش مى شود.
ولى آنچه از اين آيه اجمالا استفاده مى شود يك دگرگونى عظيم است؛ هر چند جزئيات آن بر ما روشن نيست.(2)