آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند نسبت به «اصحاب كهف» مراقبت هاي ويژه اي انجام داده كه عبارتند از: 1. تابيدن آفتاب طوري بود كه فقط دهانه غار را مى گرفت و شعاع آن به داخل غار نمى افتاد، تا باعث پوسيدن بدنها و لباسهايشان نشود. 2. گرچه دهانه غار تنگ بود امّا فضاى داخل آن وسيع و بزرگ بود، و محلّ كافى و هواى لازم براى هفت نفر وجود داشت. 3. نوع خوابيدن آنها و حالت چشمها و صورت اصحاب كهف باعث شده بود كه هيچ انسان و حيوان و جانداري جرأت نزديك شدن به آنها را نداشته باشد؛ چون دچار رعب و وحشت شديدي مي شد.

«اصحاب كهف» پس از آنكه به خواب عميق فرو رفتند خداوند اراده مى كند اين خواب براى 309 سال ادامه يابد، سپس آنها را صحيح و سالم از خواب بيدار كند، و لذا نياز به مراقبت هاى ويژه اى دارند. در آيه 17 سوره «كهف» به اين مطلب اشاره شده است: «وَ تَرَى الشَّمْسَ إِذا طَلَعَتْ تَتَزاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ ذاتَ الْيَمينِ وَ إِذا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذاتَ الشِّمالِ وَ هُمْ في‏ فَجْوَةٍ مِنْهُ ذلِكَ مِنْ آياتِ اللهِ مَنْ يَهْدِ اللهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِداً»؛ (و اگر در آنجا بودى خورشيد را مى ديدى كه به هنگام طلوع، به سمت راست غارشان متمايل مى گردد؛ و به هنگام غروب، به سمت چپ؛ و آنها در فراخنايى از آن غار قرار داشتند؛ اين از نشانه هاى خداست. هر كس را خدا هدايت كند، هدايت يافته واقعى اوست و هر كس را گمراه نمايد، هرگز سرپرست و راهنمايى براى او نخواهى يافت).
خداوند متعال سه نوع مراقبت ويژه براى آنها در نظر گرفت كه در اين آيه شريفه به دو مورد آن و در آيه بعد به يك مورد ديگر آن اشاره شده است. توجّه فرماييد:
1. دهانه غار رو به شمال بود. آفتاب صبح هنگام از سمت راست غار طلوع نموده، و در سمت چپ غار غروب مى كرد. و بدينسان آفتاب فقط دهانه غار را مى گرفت و شعاع آن به داخل غار نمى افتاد، تا در نتيجه تابش مستقيم آفتاب بدنها و لباسهايشان فاسد و پوسيده و سپس نابود شود.
2. هر چند دهانه غار تنگ بود امّا فضاى داخل آن وسيع و بزرگ بود، و محلّ كافى و هواى لازم براى هفت نفر وجود داشت.
3. سومين حفاظت ويژه، مطلبى است كه در آيه 18 سوره «كهف» به آن اشاره شده است. توجّه فرماييد: «وَ تَحْسَبُهُمْ أَيْقاظاً وَ هُمْ رُقُودٌ وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْيَمينِ وَ ذاتَ الشِّمالِ وَ كَلْبُهُمْ باسِطٌ ذِراعَيْهِ بِالْوَصيدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِراراً وَ لَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْباً»؛ (و اگر به آنها نگاه مى كردى آنها را بيدار مى پنداشتى، در حالى كه در خواب فرو رفته بودند. و ما آنها را به سمت راست و چپ مى گردانديم تا بدنشان سالم بماند و سگِ آنها مانند نگهبان دست هاى خود را بر دهانه غار گشوده بود. اگر از حال آنان آگاه مى شدى، از آنان مى گريختى، و تمام وجودت را وحشت فرا مى گرفت!).
حفاظت ويژه ديگر، نوع خوابيدن آنها و حالت چشمها و صورت اصحاب كهف بود، كه نه انسانى جرأت نزديك شدن به آنها را داشت و نه حيوان و جاندارى. خداوند با ايجاد اين رعب و وحشت، آنها را از شرّ انسان ها و حيوانات و درندگان و جانوران حفظ كرد.
خداوند متعال از اين عامل در جنگ هاى اسلامى نيز استفاده كرد(1) و به كمك مسلمانان آمد، و لذا در دعاى ندبه مى خوانيم: «ثُمَّ نَصَرْتَهُ بِالرُّعْبِ» و در آيه 2 سوره «حشر» و ديگر آيات «قرآن» نيز به اين مطلب اشاره شده است. امدادهاى غيبى الهى اختصاص به زمان اصحاب كهف يا عصر رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) ندارد؛ بلكه در همه اعصار و زمانها وجود دارد. اگر در مسير حقّ باشيم و در راه خداوند جهاد و مبارزه كنيم همان نصرت و يارى شامل حال ما هم خواهد شد.(2)