آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

آیات 5 تا 7 سوره نوح، به بیان لجاجت و سرسختی قوم حضرت نوح(ع)، و شکایت آن حضرت در پیشگاه خداوند اختصاص یافته، آن حضرت می فرماید: «آنان در برابر دعوت من انگشتان خویش را در گوش هایشان قرار داده و لباس هایشان را بر خود پیچیده و در مخالفت و لجاجت اصرار داشتند». ایشان در طول نهصد و پنجاه سال، شب و روز قوم خود را بسوی خداوند دعوت کرد، اما زحماتش، در روح و جان مستکبران نتیجه معکوس داشت و نتیجه ای جز افزایش لجاجت آنها در پی نداشت.

 آيات 5 تا 7 سوره نوح، سخن از لجاجت قوم نوح(عليه السلام) می گوید، آنان در برابر زحمات پيامبری بسيار مهربان و دلسوز كه شب و روز، آشکارا و پنهانی براى هدايت قوم خود تلاش مى كرد، سرسختى عجيبى نشان دادند. نوح(عليه السلام) از آنها به درگاه خداوند شكايت می کند، و می گوید: (پروردگارا! من قوم خود را شب و روز [به سوى تو] دعوت كردم اما دعوت من جز فرار از [حق] بر آنها نيفزود، و من هر زمان آنها را دعوت كردم كه [ايمان بياورند و] تو آنها را بيامرزى، آنها انگشتان خويش را در گوشها قرار داده، و لباسهايشان را بر خود پيچيدند و در مخالفت اصرار و لجاجت ورزيدند، و شديداً استكبار كردند)؛«قالَ رَبّ اِنِّى دَعَوْتُ قَوْمِى لَيْلا وَ نَهارَاً فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعائِى اِلاّ فِراراً وَ اِنِّى كُلَّما دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا اَصابِعَهُمْ فِى آذانِهِمْ وَ اسْتَغْشَوا ثِيابَهُمْ وَ اَصَرُّوا وَ اسْتَكْبَرُوا اسْتِكْباراً».(1)
تعصب و لجاجت، آن قوم را در شرایطی قرار داد كه در برابر سخن حق، انگشت در گوش خود گذاشته و براى آن كه چهره حق طلبان را نبيند لباس شان را بر خود می پيچیدند، و همانند كبك سر خود را به زير برف فرو برده، و از روبرو شدن باحق فرار می کند. علت حق گريزى و حق ستيزى بی دلیل، چیزی جز لجاجت و تعصّب نیست. چگونه ممكن است انسان بيمار از طبيب خود بگريزد و یا شخصی که در ظلمات و تاریکی گرفتار شده، به نور و روشنایی پشت كند، و انسانی که در حال غرق شدن است، دست نجات دهنده را رها کند، اين امور حیرت هر متفکری را بر مى انگيزد، اما لجاجت، عناد و استكبار، از اين چهره ها بسيار دارد.
در ميان پيامبران الهى، تنها حضرت نوح(عليه السلام) نهصد و پنجاه سال قوم خود را دعوت كرد، نهصد و پنجاه سال گفت و اصرار كرد، تعبیر به ليل و نهار ممكن است اشاره به حضور در جلسات خصوصى آنان در شب، و جلسات عمومى آن ها در روز باشد، آن حضرت به دعوت روشنگرانه خود ادامه داد، ولى جز گروه اندكى ايمان نياوردند و به گفته بعضى، به طور متوسط هر دوازده سال، تنها يك نفر ايمان آورد. تعبير به «فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعائى اِلاّ فِراراً»؛ (دعوت من جز فرار بر آنها نيفزود) نشان مى دهد كه دعوت نوح(عليه السلام) در آنها نتيجه معكوس داشت، آرى افراد لجوج و عنود و مستكبر هنگامى كه صداى حق طلبان را مى شنوند، بر لجاجت خود مى افزايند، همچون مزبله اى كه آب باران در آن فرو ريزد كه عفونت آن گسترده تر مى شود.(2)