آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی(ع) همه مردم را مخاطب قرار داده و توصيه مى كند كه تا فرصت دارند از نعمتهای فراوان دنیا برای دیار باقی زاد و توشه برگيرند و فريب زرق و برق و لذّات دنيا را نخورند و از پيشينيان خود عبرت گيرند و مانند آنها فریفته دنیای فانی نشوند.

امام(عليه السلام) در بخشی از خطبه 230 نهج البلاغه به دنبال بحثى درباره شدائد مرگ و پايان زندگى، همه مردم را مخاطب قرار داده و توصيه مى كند كه تا فرصت دارند از دنيا زاد و توشه برگيرند و فريب زرق و برق و لذّات دنيا را نخورند و از پيشينيان خود عبرت گيرند، مى فرمايد: (حال كه چنين است [در انجام اعمال نيك] كوشا باشيد و براى سفر آخرت مهيّا شويد، زاد و توشه را از اين منزل كه اين نعمت در آن فراوان است برگيريد)؛ «فَعَلَيْكُمْ بِالْجِدِّ وَ الاِْجْتِهَادِ، وَ التَّأَهُّبِ(1)و الاِْسْتِعْدَادِ، وَ التَّزَوُّدِ فِي مَنْزِلِ الزَّادِ».
بعيد نيست دو واژه جدّ و اجتهاد وقتى در مقابل هم قرار مى گيرد «جدّ» اشاره به حركتى باشد كه از سوى خود انسان شروع مى شود و «اجتهاد» اشاره به پذيرش حركات مثبتى است كه از سوى ديگران انجام مى گيرد و تفاوت ميان تأهّب و استعداد نيز شايد به همين صورت باشد. البتّه احتمال تأكيد نيز چندان دور نيست. سپس مى افزايد: (زندگى دنيا شما را نفريبد آن گونه كه پيشينيان و امّتهاى گذشته و اقوامى را كه از ميان رفتند فريب داد)؛ «وَ لا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا كَمَا غَرَّتْ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ مِنَ الاُْمَمِ الْمَاضِيَةِ، وَ الْقُرُونِ الْخَالِيَةِ».
آرى! ما مى توانيم آينده زندگى خود را در آينه زندگى ديگران به صورت شفاف مشاهده كنيم و اين يك واقعيت است كه امام در خطبه هاى متعددى از نهج البلاغه بر آن تكيه فرموده است، دست ما را مى گيرد و به سوى تاريخ گذشتگان مى برد؛ تاريخ تكوينى و نه تدوينى كه در ويرانه هاى قصرهاى آنها و آثار بازمانده از زندگانى پر زرق و برقشان نمايان است.(2)