آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام حسن عسکری(ع) یازدهمین امام شیعیان، در ربیع الثانی سال 232 چشم به جهان گشود و در سن 29 سالگی به شهادت رسیدند. بر طبق روایت شیخ «مفید»، دوران امامت حضرت عسکری(ع)، شش سال بوده است. در برخی از مصادر نام مادر آن حضرت «حدیث» یا «حدیثه» ذکر شده است. از القاب آن بزرگوار به «الصّامت»، «الهادی»، «الرّفیق»، «الزّکی» و «النّقی» می توان اشاره كرد. از سویی امام هادی(ع) و امام عسکری به لقب «عسکریین» معروف شده اند. گفتنی است که «عسکر» نام نامشهوری برای سامرا بوده است.

امام حسن بن علی عسکری(علیه السّلام) یازدهمین امام شیعیان است. بنا به روایت مورخان، آن حضرت در ربیع الثانی -روز دهم(1) یا هشتم(2) یا چهارم(3) سال 232 - به نقل خطیب(4) 231- چشم به جهان گشود و 28 سال زندگی کرد.(5) «ابن خلّکان» تولد ایشان را روز پنجشنبه یکی از ماه‌ های سال 231 دانسته و قول دیگری را نیز که ششم ربیع الآخر سال 232 می‌ باشد، نقل کرده است.(6) «مسعودی» سن آن حضرت را به هنگام شهادت 29 سال دانسته است.(7) بنابراین او باید تولد آن حضرت در سال 231 را معتبر بداند. همچنین مورخان اتفاق دارند که رحلت امام عسکری(علیه السّلام) در هشتم ربیع الاول از سال 260 اتفاق افتاده است؛(8) گرچه برخی جمادی الاولی آن سال نیز به عنوان قولی دیگر نقل کرده‌ اند.(9) از آنجا که رحلت امام هادی(علیه السّلام) در سال 254 رخ داده، طبعاً دوران امامت حضرت عسکری(علیه السّلام) طبق روایت شیخ «مفید»، شش سال(10) و بر اساس گفته «سعد بن عبدالله» پنج سال و هشت ماه بوده است.(11)

درباره نام مادر آن حضرت که «ام ولد» بوده، گزارش‌ های مختلفی وجود دارد. در برخی از مصادر، نام آن بانو، «حدیث» یا «حدیثه» آمده و برخی دیگر نامش را «سوسن»(12) و عسفان(13) یاد کرده‌ اند. صاحب «عیون المعجزات» نام صحیح او را «سلیل» دانسته و با عبارت «کانت من العارفات الصالحات» وی را ستوده است.(14)

القاب خود آن بزرگوار را «الصّامت»، «الهادی»، «الرّفیق»، «الزّکی» و «النّقی» ذکر کرده‌ اند؛ برخی از مورخان لقب «الخالص» را هم بر القاب آن حضرت افزوده‌ اند. «ابن الرضا» عنوانی است که امام جواد و امام عسکری(علیهما السّلام) هر دو به آن شهرت یافته‌ اند.(15) چنان که امام هادی(علیه السّلام) و امام عسکری(علیه السّلام) به لقب «عسکریین» معروف شده‌ اند. گفتنی است که «عسکر» عنوان نامشهوری برای «سامرا» بوده است.

نقش انگشتری امام عسکری(علیه السّلام) به دو صورت «سُبْحَانَ مَن لَهُ مَقَالِيدُ السَّماوَاتِ وَالأرْضِ»(16) و «إنّ الله شَهید» ذکر شده است.(17) «احمد بن عبیدالله بن خاقان» مشخصات ظاهری آن بزرگوار را چنین وصف کرده است: «دارای چشمانی سیاه، قامتی نیکو، صورتی زیبا و بدنی موزون».(18)،(19)