آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی(ع) درباره غنیمت شمردن فرصتها چنين هشدار مي دهد: «اى بندگان خدا! هم اكنون [به هوش باشيد و] اعمال صالح انجام دهيد، در حالى كه زبان ها آزاد، بدن ها سالم، اعضاء و جوارح نرم و آماده، ميدان عمل وسيع و فرصت باقى است، پيش از آنكه اين فرصت از دست برود و مرگ فرا رسد؛ نزول مرگ را حق بشمريد و در انتظار آن [در آينده دور دست] نباشيد». امام(ع) به همگان، بخصوص جوانان و پيران هشدار مى دهد پيش از آمدن پيرى و كُند شدن زبانها، بيمار شدن بدنها و خشك شدن اعضاء، تنگ شدن ميدان و كوتاه شدن مجال، در فرصت خوبى كه داريد عمل كنيد كه بهترين ذخيره و وسيله نجات، اعمال صالحه است.

امام علي(علیه السلام) در بخشي از خطبه 196 «نهج البلاغه» مى فرمايد: (اى بندگان خدا! هم اكنون [به هوش باشيد و] اعمال صالح انجام دهيد، در حالى كه زبان ها آزاد، بدن ها سالم، اعضاء و جوارح نرم و آماده، ميدان عمل وسيع و فرصت باقى است، پيش از آنكه اين فرصت از دست برود و مرگ فرا رسد [از آن بهره گيريد]؛ نزول مرگ را حق بشمريد و در انتظار آن [در آينده دور دست] نباشيد)؛ «عِبَادَ اللهِ، أَلْآنَ فَاعْلَمُوا، وَ الْأَلْسُنُ مُطْلَقَةٌ، وَ الْأَبْدَانُ صَحِيحَةٌ، وَ الْأَعْضَاءُ لَدْنَةٌ(1)، وَ الْمُنْقَلَبُ(2) فَسِيحٌ(3)، وَ الْمَجَالُ عَرِيضٌ، قَبْلَ إِرْهَاقِ(4) الْفَوْتِ، وَ حُلُولِ الْمَوْتِ، فَحَقِّقُوا عَلَيْكُمْ نُزُولَهُ، وَ لَا تَنْتَظِرُوا قُدُومَهُ».
امام(عليه السلام) در اين عبارات پرمعنا به همگان، بخصوص جوانان و پيران هشدار مى دهد پيش از آنكه دوران پيرى و فرسودگى فرا رسد زبانها كُند شود، بدنها بيمار، اعضاء خشك و ميدان تنگ و مجال كوتاه؛ آرى پيش از اينكه اين امور رخ دهد، در فرصت خوبى كه در اختيار داريد عمل كنيد كه بهترين ذخيره و وسيله نجات، اعمال صالحه است.
همچنين تأكيد مى كند كه در هر سن و سالى كه هستيد، مرگ را دور دست نبينيد؛ حتى در جوانى و شادابى و سلامت مانند غافلانى نباشيد كه وقتى به آنها گفته مى شود گناه بس است به درگاه خدا روى آوريد، مى گويند: هنوز فرصت باقى است. زمان توبه و عمل صالح بعداً فرا مى رسد چه كسى مى داند فردا چه خواهد شد؟ و چه كسى تضمين مى كند كه تا يك ساعت ديگر چه پيش مى آيد؟ و كدامين نفر از ما زنده است و كدامين زنده نيست؟ شبيه همين معنا در آغاز خطبه 237 «نهج البلاغه» نيز آمده است كه مى فرمايد: «فَاعْلَمُوا وَ اَنْتُمْ في نَفْسِ الْبَقاءِ وَ الصُّحُفُ مَنْشُورَةٌ وَ التَّوْبَةُ مَبْسُوطَةٌ»؛ (اكنون كه در متن زندگى و حيات هستيد و پرونده ها باز و بساط توبه گسترده است عمل كنيد).(5)