آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علي(ع) با توصیه به شناخت «همسفر» و «همسایه» می فرماید: «پيش از سفر ببين كه همسفرت كيست و پيش از انتخاب خانه ببين كه همسايه ات كيست». در حقیقت اين سخن امام(ع) واقعيتى است كه بارها آن را تجربه كرده ایم؛ زيرا غالبا به هنگام سفر پرده ها كنار رفته و درون اشخاص آشکار مى شود. آری همسفر نادرست، بى تقوی و يا بخيل و بدخُلق، آرامش را از انسان سلب مى كند، همانند همسايگان بد که سبب سلب آرامش انسان حتى در خانه اش می شوند.

امام علي(علیه السلام) در بخشی از نامه 31 «نهج البلاغه» می فرماید: (پيش از سفر ببين كه هم سفرت كيست و پيش از انتخاب خانه ببين كه همسايه ات كيست)؛ «سَلْ عَنِ الرَّفِيقِ قَبْلَ الطَّرِيقِ، وَ عَنِ الْجَارِ قَبْلَ الدَّارِ». اين سخن امام(عليه السلام) واقعيتى است كه بارها مردم آن را تجربه كرده اند؛ زيرا به هنگام سفر غالبا پرده ها كنار مى رود و درون اشخاص ظاهر مى شود؛ اگر همسفرِ انسان، آدمى نادرست و بى تقوی يا بخيل و سنگدل يا بدخُلق باشد آرامش را به كلى از او سلب مى كند همچنين همسايگانِ بد، سبب سلب آرامش از انسان حتى در خانه او هستند. در حديثى از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) مى خوانيم: «كانَ إذا سافَرَ يَقُولُ: مَنْ كانَ يُسِىءُ إِلَى جَارِهِ فَلَا يَصْحَبْنَا لِأَنَّ الْجَارَ رَفِيقٌ مُلَازِمٌ»؛ (آن حضرت هنگامى كه مسافرت مى رفت مى فرمود: كسى كه به همسايه اش بدى مى كند با ما همسفر نشود؛ زيرا همسايه، رفيق هميشگى انسان است).
مرحوم تسترى در «شرح نهج البلاغه» خود از كتاب «تاريخ بغداد» چنين نقل مى كند كه: «محمد بن ميمون ابى حمزه(1) از معاريف عصر خود، همسايه اى داشت كه مى خواست خانه اش را بفروشد. مشترى پرسيد: به چند مى فروشى؟ گفت: دو هزار دينار قيمت خانه است و دو هزار دينار ارزش همسايه ابى حمزه بودن. اين سخن به گوش ابو حمزه رسيد چهار هزار دينار براى او فرستاد و گفت: اين را بگير و خانه ات را نفروش».(2)،(3)