پاسخ اجمالی:
امام علي(ع) «نامتناهی» بودن خداوند را اين چنين اثبات مي كند: «او نزديك است و در عين حال دور، بلندمرتبه است و در همان حال نزديك، آشكار است و پنهان، پنهان است و آشكار، همه را [در برابر اعمالشان] جزا مى دهد و كسى به او جزا نخواهد داد، در آفرينش مخلوقات نياز به فكر و انديشه نداشته، و به جهت خستگى از كسى كمك نخواسته است». بر اين اساس، وجود خداوند نامتناهی است و كُنه ذاتش از دسترس افكار دور است، و علم بى پايانش او را از فکر و اندیشه بی نیاز می سازد.
پاسخ تفصیلی:
امام علي(علیه السلام) در بخشي از خطبه 195 «نهج البلاغه» با ذكر هفت جمله مربوط به اوصاف خداوند متعال، مى فرمايد: (او نزديك است و در عين حال دور، بلندمرتبه است و در همان حال نزديك، آشكار است و پنهان، پنهان است و آشكار، همه را [در برابر اعمالشان] جزا مى دهد و كسى به او جزا نخواهد داد، در آفرينش مخلوقات نياز به فكر و انديشه نداشته، و به جهت خستگى از كسى كمك نخواسته است)؛ «قَرُبَ فَنَأَى، وَ عَلَا فَدَنَا، وَ ظَهَرَ فَبَطَنَ، وَ بَطَنَ فَعَلَنَ، وَ دَانَ(1) وَ لَمْ يُدَنْ، لَمْ يَذْرَءِ(2) الْخَلْقَ بِاحْتِيَالٍ، وَ لَا اسْتَعَانَ بِهِمْ لِكَلاَلٍ(3)».
همه اين اوصاف هفتگانه، در واقع از يك نقطه سرچشمه مى گيرد و آن اينكه او وجودى است نامتناهى از هر نظر و به همين دليل همه جا حضور دارد و در عين حال كُنه ذات بى انتهايش از دسترس افكار دور است. ظاهر و باطن، دور و نزديك، براى او يكسان است و با توجّه به علم بى پايانش نيازى به فكر و انديشه به هنگام آفرينش ندارد، و نيز به همين دليل خستگى و ملال در ذات او راه نمى يابد؛ زيرا اين از اوصاف مخلوقات است كه قدرت و توان محدودى دارند به هنگامى كه قدرتشان پايان گيرد خسته و ناتوان و وامانده مى شوند.
امام(عليه السلام) نهايت فصاحت و بلاغت را در اين جمله ها به كار گرفته كه حقيقت واحدى را در چهره هاى گوناگونى و با عباراتى زيبا و متنوّع منعكس ساخته است.(4)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.