پاسخ اجمالی:
منكران حُسن و قُبح می گويند: عقل بدون حكم شرع خوب و بد را نمى فهمد؛ البته در مقام سخن، نه در مقام عمل. مثلا اگر كسى بر صورت كودك آنها سيلى بزند و يا بي دليل خانه شان را آتش بزند، اين عمل را قبيح شمرده و مستحق مجازات مى دانند و در انتظار آيه يا روايتى درباره آن نمي مانند؟! به علاوه، قبولِ مستقلاّت عقليّه پايه اصلى قبولِ نبوت انبياء است و بدون آن سخن هر پيامبرى رد مي شود و معجزات آنها نشانه اى از صدقشان نيست؛ چرا كه با انكار مستقلاّت عقليّه، احتمال دروغ در سخنان آنها و ظهور معجزات ایشان وجود دارد.
پاسخ تفصیلی:
منكران حُسن و قُبح مى گويند: عقل بدون حكم شرع هيچ خوب و بدى را تشخيص نمى دهد، بلکه حُسن و قُبح، خوب و بد، بايد و نبايد همه از شرع گرفته شده و از طريق وحى به ما مى رسد، بنابراين حتّى حكم به خوبىِ عدالت و زشتىِ ظلم، چيزى نيست كه از طريق عقل درك شود. البته منكران حُسن و قُبح هرگز اين معنا را در عمل انكار نمى كنند؛ آنچه مى گويند فقط در سخن و به هنگام مباحثه و گفتگو است، فى المثل اگر كسى سيلى بر صورت كودك خردسال و بى گناه آنها بزند و يا بدون هيچ دليلى خانه آنها را به آتش كشد، اين عمل را قبيح مى شمرند و در زشتى آن از طريق تشخيصِ وجدان، شك و ترديد ندارند و چنين كسى را قطعاً مستحق مجازات مى دانند و هرگز در انتظار نمى مانند كه ببينند زشتى اين عمل در آيه يا روايتى وارد شده است يا نه؟!
همچنين در بيابانى تشنه و گرسنه گرفتار باشند، كسى بيايد به آنها آب و نان دهد يا بيمارشان را كيلومترها بر دوش گرفته به بيمارستان برساند و از مرگ حتمى نجات دهد، هيچ يك از آنها در خوبى اين عمل و تحسين، تقدير و تشكر از انجام دهنده آن ترديد به خود راه نمى دهند و هرگز نمى گويند بگذاريد ببينيم آيا در آيات و روايات از آنها مدح و تمجيد و تشكّر شده يا نه؟!
در مباحث عقلى از اين گونه بحث ها فراوان داريم كه افرادى تحت فشار مسائل جنبى حقايقى را با زبان منكر مى شوند، در حالى كه در عمل كاملا به آن وفادارند. مانند سوفسطائيان كه وجود خارجى همه چيز را انكار مى كنند ولى در عمل مسلّماً از آتش مى پرهيزند و هنگام تشنگى به سراغ آب مى روند.
علاوه بر اين، قبولِ مستقلاّت عقليّه پايه اصلى قبولِ نبوّت انبياء است و بدون آن سخن هيچ پيامبرى قابل قبول نيست و معجزات آنها نشانه اى از صدقشان نمى باشد؛ چرا كه با انكار مستقلاّت عقليّه احتمال دروغ در سخنان آنها و ظهور معجزات بر دست مدعيّان باطل بعيد نيست.(1)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.