آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از برخى روايات استفاده مى شود كه در «عصر ظهور» فقط مسلمانان روى زمين باقى مى مانند و از روايات ديگر می فهمیم يهود و نصارا تا روز قيامت باقى خواهند ماند. لکن رواياتي كه دلالت بر بقاى يهود و نصارا تا روز قيامت دارد با ظاهر آيات قرآن مطابق است و به اين خاطر بر طايفه اول مقدم است. بنابراین يهود و نصارا گرچه در اقليت اند و فاقد اختيار و اقتدارند؛ اما جان و مال و آبرو و ناموس آنها در پناه دولت اسلامى محفوظ است.

درباره اين سؤال كه آيا در دولت حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) جز مسلمان روى زمين باقى نمى ماند؟ بايد گفت: از برخى روايات استفاده مى شود كه در عصر دولت حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) فقط مسلمانان روى زمين باقى مى مانند.

ابن بكير مى گويد: از حضرت ابوالحسن(عليه السلام) درباره تفسير آيه شريفه «وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُون‏َ» سؤال كردم، فرمود: «قَالَ أُنْزِلَتْ فِي الْقَائِمِ(عليه السلام) إِذَا خَرَجَ بِالْيَهُودِ وَ النَّصَارَى وَ الصَّابِئِينَ وَ الزَّنَادِقَةِ وَ أَهْلِ الرِّدَّةِ وَ الْكُفَّارِ فِي شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا فَعَرَضَ عَلَيْهِمُ الْإِسْلَامَ فَمَنْ أَسْلَمَ طَوْعاً أَمَرَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ مَا يُؤْمَرُ بِهِ الْمُسْلِمُ وَ يَجِبُ لِلَّهِ عَلَيْهِ وَ مَنْ لَمْ يُسْلِمْ ضَرَبَ عُنُقَهُ حَتَّى لَا يَبْقَى فِي الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ أَحَدٌ إِلَّا وَحَّدَ اللَّهَه»(1)؛ (آيه مذكور در شأن قائم نازل شده است، وقتى آن جناب ظاهر شود دين اسلام را بر يهود و نصارا و صابئين و كفار شرق و غرب عرضه مى دارد، پس هر كس با ميل و اختيار اسلام بياورد او را به نماز و زكات و ساير واجبات امر مى كند، و هر كس از قبول اسلام سرباز زند، گردنش را مى زند، تا آنكه در شرق و غرب زمين جز موحد و خداپرست كسى باقى نمى ماند ...).
ولى با مراجعه به روايات ديگر پى خواهيم برد كه يهود و نصارا تا روز قيامت باقى خواهند ماند:
ابو بصير مى گويد: به امام صادق(عليه السلام) عرض كردم كه صاحب الامر با اهل ذمه، يهود و نصارا چه خواهد كرد؟ فرمود: «... قَالَ يُسَالِمُهُمْ كَمَا سَالَمَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ(صلى الله عليه و آله) وَ يُؤَدُّونَ الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ ...»(2)؛ (... مانند پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) با آنان مصالحه مى كند، آنها هم با كمال تواضع و خوارى جزيه مى دهند ...).
امام باقر(عليه السلام) فرمود: «صاحب امر، مهدى ناميده شده به جهت آنكه تورات و ساير كتاب هاى آسمانى را از غارى كه در انطاكيه واقع شده خارج مى كند و بين اهل تورات به تورات و اهل انجيل به انجيل و اهل زبور به زبور و اهل قرآن به قرآن حكم خواهد كرد».(3)
از آنجا كه اين دسته روايات كه دلالت بر بقاى يهود و نصارا تا روز قيامت دارد با ظاهر آيات قرآن مطابق است، لذا آن را بر طايفه اول از روايات مقدم مى داريم. خداوند متعال مى فرمايد: «وَ مِنَ الَّذينَ قالُوا إِنَّا نَصارى‏ أَخَذْنا ميثاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنا بَيْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى‏ يَوْمِ الْقِيامَةِ»(4)؛ (و ما از كسانى كه ادعاى نصرانيت داشتند پيمان گرفتيم، پس قسمتى از پندهاى ما را فراموش نمودند ما هم دشمنى و كينه را تا قيامت در بينشان انداختيم) و نيز مى فرمايد: «إِذْ قالَ اللَّهُ يا عيسى‏ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَ رافِعُكَ إِلَيَّ وَ مُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذينَ كَفَرُوا وَ جاعِلُ الَّذينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذينَ كَفَرُوا إِلى‏ يَوْمِ الْقِيامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فيما كُنْتُمْ فيهِ تَخْتَلِفُونَ»(5)؛ (يادآور زمانى را كه خداوند فرمود: اى عيسى! همانا من تو را گرفته و به سوى خويش برآورم و از كفار دورت نمايم و پيروانت را تا قيامت بالا دست و مسلط بر كفار گردانم).
از اين آيات و آيات ديگر استفاده مى شود كه يهود و نصارا تا روز قيامت باقى خواهند ماند، هر چند ممكن است در اقليت باشند و بدون آنكه صاحب اختيار و اقتدار گردند، در پناه دولت اسلامى جان و مال و آبرو و ناموس آنها محفوظ باشد.
در آيه اخير دو نكته قابل توجه است:
1. اينكه مقصود به «توفى» در آيه اخذ به قوت و تمام است نه مرگ آن گونه كه علامه طباطبايى(رحمة الله عليه) از اهل لغت نقل كرده است.
2. مقصود از متابعين حضرت عيسى(عليه السلام) كه بر كفار برتری داده شده اند كسانى هستند كه در زمان آن حضرت و بعد از ايشان در خط توحيد بوده و بعد از ظهور اسلام از پيامبر آن يعنى حضرت محمد(صلى الله عليه و آله) پيروى كرده اند.(6)