آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

سه توجیه برای اختلاف روایات مربوط به «مدت حکومت امام زمان(عج)» بیان شده است: 1- ترجيح روايات هفت سال؛ شاهد آن «مستفیض» و «متواتر» بودن روایات و شهرت در عمل به آنهاست و اینکه اصلاح جامعه در هفت سال فضیلتی برای حضرت می باشد. 2- حمل روايات به دو مرحله؛ الف) حيات امام بعد از ظهور که کمتر از ده سال است. ب) حكومت عدل جهانى توحيدى که بیش از ده سال می باشد. 3- حمل روایات بر مراحل شدت و ضعف؛ الف) مرحله ظهور و قوت. ب) مرحله تثبيت و آرامش. ج) مرحله نهايى و حداكثري حكومت.

با توجه به اختلاف روايات درباره «مدت حكومت حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه)» سه قول در توجیه این روایات وجود دارد:
1. ترجيح روايات هفت سال در مورد مدت زمان حكومت حضرت؛
اين قول شواهد و مؤيداتى نيز دارد؛ از جمله:
الف) از شهرت در عمل برخوردار است.
ب) اين روايات بنابر قول «ابوالحسين آبرى» مستفيض يا متواتر است.(1)
ج) قيام و حكومت حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) در مدت هفت سال فضيلتى براى آن حضرت است.
د) روايات هفت سال به رواياتى تقييد مى خورد كه هر سال از آن هفت سال را برابر ده سال مى داند كه مجموع آن هفتاد سال مى شود كه در نتيجه مدت معقولى براى برپايى حكومت عدل جهانى است. و نيز ممكن است كه روايت فوق را حمل بر مبالغه در طولانى بودن مدت حكومت حضرت نمود؛ زيرا عدد هفتاد به جهت مبالغه به كار مى رود.
2. حمل روايات به مرحله حيات و حكومت؛
احتمال دوم آن است كه روايات مختلف را بر دو مرحله حمل كنيم:
الف) مرحله حيات امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) بعد از ظهور كه كمتر از ده سال است.
ب) مرحله حكومت عدل جهانى توحيدى كه بيش از ده سال به طول خواهد انجاميد؛ خصوصا آنكه با رجعت هر يك از امامان(عليهم السلام) قبل از برپايى قيامت و بعد از ظهور حضرت، حكومت عدل جهانى توحيدى ادامه خواهد يافت.
3. حمل بر مراحل شدت و ضعف؛
ممكن است اختلاف مدت در حكومت حضرت را به مراحل قوت و ضعف حمل نمود. سفارينى مى گويد: «بر فرض صحت تمام روايات مى توان همه را اين گونه حمل كرد كه حكومت حضرت از حيث ظهور و قوت متفاوت است، مدت بيشتر را بر تمام مدت حكومت از اول زمان بيعت تا آخر حكومت حمل مى كنيم و مدت زمان كمتر را بر حداقل ظهور و مدت حد وسط را نيز بر حد وسط ظهور و قوت حمل مى كنيم».(2)
خلاصه كلام سفارينى اين است كه ايشان مراحل حكومت حضرت را به سه بخش تقسيم مى كند:
الف) مرحله ظهور و قوت كه در آن زمان، امور رَتق و فَتق مى شود(حداقل).
ب) مرحله تثبيت و آرامش(حد وسط).
ج) مرحله نهايى و نهايت حكومت حضرت(حداكثر).(3)