آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

تدابیري كه امام زمان(عج) برای اختفای خود در عصر غیبت صغری به كار بستند عبارتند از: نشان ندادن خود به غير از ياران مخلص و فدايى، سفارش زياد به ملاقات كننده براي كتمان ديدار، تحريم نام بردن از اسم مخصوص امام زمان(عج)، مخفى شدن از دستگاه خلافت و طرفداران حكومت، تغيير دادن مكان و خانه از جايى به جاي ديگر و ... .

از آنجا كه بعد از شهادت امام عسكرى(عليه السلام) حاكمان ظلم و جور نيز در صدد نابودى حضرت بودند، لذا حضرت مهدي(عجل الله تعالی فرجه) تدابيرى براى اختفاى خود از آنها داشتند که به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
1. حضرت خود را جز به كسانى كه مخلص و فدايى بودند، نشان نمى دادند.
2. بعد از آنكه شخصى به حضور حضرت شرفياب مى شد، به او سفارش زياد مى شد كه اين امر را كتمان نمايد و در خبر دادن به شيعيان، نهايت احتياط را داشته باشد.
3. تحريم نام بردن از اسم مخصوص امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) يعنى «محمد». از اين رو مشاهده مى كنيم كه در آن عصر در مورد امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) از تعبيراتى همچون: قائم، غريم، حجت، ناحيه، صاحب الزمان و ديگر تعبيرات مبهم استفاده مى شد.(1)
4. مخفى شدن از دستگاه خلافت و هر كسي كه از مواليان آن حضرت به شمار نمى آمد.
5. تغيير دادن مكان و خانه حضرت از جايى به جايى ديگر به نحوى كه نظرها را به خود جلب نكند و نيز كسى به آن حضرت مشكوك نشود و لذا رواياتى را كه در تعيين مكان و خانه حضرت اختلاف دارند به همين معنا توجيه مى كنيم.
6. كيفيت ارتباط وكيل يا سفير به قدرى مخفيانه بود كه هيچ كس از آن اطلاعى پيدا نمى كرد.
7. حضرت، وكالت يا سفارت خود را به كسانى واگذار مى كرد كه نهايت اخلاص و فداكارى را به حضرت داشتند به حدى كه محال بود از مكان حضرت و خصوصيات او اطلاع دهند. لذا هنگامى كه به ابو سهل نوبختى گفتند: چرا سفارت به حسين بن روح واگذار شد نه به شما؟ در جواب گفت: «... او كسى است كه اگر حجت در زير عبايش باشد و بدنش را قطعه قطعه كنند تا عبايش را از روى او بردارد هرگز چنين نخواهد كرد».(2)،(3)