آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«قرب الهى» آثار فراوانى دارد كه تسلط بر خویشتن، قدرت تشخیص حق و باطل، تمرکز فکر و حضور قلب، خلع نفس و توانایی تصرف در جهان از آن جمله اند.

در كتاب «مصباح الشريعه» آمده است: «العبودية جوهرة كنهها الربوبية»(1)؛ (بندگى و پيمودن قرب به خدا گوهرى است كه نتيجه آن خداوندگارى و كسب قدرت و توانايى بيشتر است). «قرب الهى» آثار فراوانى دارد كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
1. تسلط بر نفس
خداوند متعال مى فرمايد: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ»(2)؛ (همانا نماز، انسان را از منكرات و بدى ها باز مى دارد).
2. بينش خاص
از مزاياى قرب الهى اين است كه انسان در سايه صفا و روشنى دل، بينش خاصى پيدا مى كند كه با آن حق و باطل را به روشنى تشخيص مى دهد و هرگز گمراه نمى شود. قرآن مى فرمايد: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً»(3)؛ (اى كسانى كه ايمان آورديد، اگر پرهيزكار باشيد خدا به شما نيرويى مى بخشد كه با آن، حق و باطل را به خوبى تشخيص مى دهيد).
3. تمرکز فکر و حضور قلب
پويندگان راه عبوديت به واسطه تكامل و قدرتى كه در سايه بندگى مى يابند، بر تمام انديشه هاى پراكنده خود مسلط مى شوند و در حال عبادت آن چنان تمركز فكرى و حضور قلب دارند كه از غير خدا غافل مى شوند و غرق جمال و كمال خدا مى گردند. ابو على سينا مى گويد: «عبادت نوعى ورزش براى قواى فكرى است كه بر اثر تكرار و عادت به حضور در محضر خدا، فكر را از توجه به مسائل مربوط به طبيعت و ماده به سوى تصورات ملكوتى مى كشاند. قواى فكرى تسليم باطن و فطرت خداجوى انسان مى گردد و مطيع او مى شوند».(4)
4. خلع نفس
در جهان طبيعت، روح و بدن نياز شديدى به يكديگر دارند؛ ولى گاهى روح، بر اثر كمال و قدرتى كه از جانب قرب الهى پيدا مى كند از استخدام بدن بى نياز مى شود و مى تواند خود را از بدن خلع نمايد.
5. تصرف در جهان طبيعت
در پرتو عبادت و قرب الهى، نه تنها حوزه بدن تحت فرمان انسان قرار مى گيرد؛ بلكه جهان طبيعت مطيع انسان مى گردد و به اذن پروردگار در پرتو نيرو و قدرتى كه از تقرب به خدا كسب نموده است در طبيعت تصرف مى كند و مبدأ يك سلسله معجزه ها و كرامات مى شود و در حقيقت داراى قدرت بر تصرف و تسلط بر جهان مى شود.(5)