آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

على بن عبد الملک حسام الدین قادرى متقى هندى (888ـ975ق) یکى از برجسته ترین دانشمندان اهل سنت در زمینه فقه و حدیث به شمار مى رود. او در شهر برهانفور هند به دنیا آمد و در همان دیار رشد یافت، سپس به شهرهاى مختلف جهان اسلام مثل مدینه و مکه مسافرت کرد و با سُکنی گزیدن در مکه مکرّمه در جوار بیت الله الحرام وفات یافت.

على بن عبد الملک حسام الدین قادرى متقى هندى (888ـ975ق) یکى از برجسته ترین دانشمندان اهل سنت در زمینه فقه و حدیث به شمار مى رود. او در شهر برهانفور هند به دنیا آمد و در همان دیار رشد یافت، سپس به شهرهاى مختلف جهان اسلام مثل مدینه و مکه مسافرت کرد و با سُکنی گزیدن در مکه مکرّمه در جوار بیت الله الحرام وفات یافت. او از لحاظ فقهى حنفى بود و از علماى برجسته حدیث به شمار مى رفت. او از جمله علماى عابد، زاهد، پرهیزگار و مومن بود و به همین دلیل به «المتقى» لقب یافته است و از لحاظ عقاید به تصوف و اشعریت گرایش ویژه داشت و فضایل و مناقب فراوانى درباره ریاضت‌ها و کرامت‌های او نوشته اند.

اساتید متّقى هندى:

متّقى هندى از اساتید برجسته اى بهره برد و دانش حدیثى خود را بالا برد که مهمترین آنها عبارتند از: عبدالحکیم ابن شیخ باجن، ابوالحسن بکرى صدیقى، و شیخ حسام الدین.

شاگردان متّقى هندى:

وى همچنین شاگردان زیادى هم تربیت کرد که مهمترین آنها عبارتند از: 1ـ جمال الدین محمد طاهر هندى، ملقّب به مَلِک المحدِّثین؛ 2ـ عبدالوهاب شعراوى؛ 3ـ ابواسحاق شیرازى.

متّقى هندى و فضایل اهل بیت پیامبر:

متقى هندى على رغم مذهبش روایات فراوانى را از طریق اهل بیت(علیهم السلام) به ویژه از امیر المومنین على(علیه السلام)در کتاب خود نقل و تخریج کرده است؛ به همین دلیل برخى از متعصبان اهل سنت بویژه وهابیونِ کوردل کتاب و شخصیت او را تضعیف و ردّ کرده اند. در حالى که همه این احادیث و ذکر همه فضایل اهل بیت پیامبر و امیر المومنین(علیهم السلام) مبتنى و مستند بر منابع معتبر اهل سنت مثل صحاح سته، آثار بیهقى، ابن حجر و دیگران تخریج شده است. توجه متقى هندى به معارف و عقاید شیعه چنان بارز است که در خصوص حضرت مهدى(علیه السلام) کتابى نوشته و روایات معتبر را در آن جمع کرده است. به ویژه احادیث فراوانى در باب فضایل و شان نزول آیات قرآن در حق على(علیه السلام) را در کتابش جمع نموده و کتاب مستقلى در این زمینه تدوین کرده است. به هر حال او از علماى برجسته حنفى مذهب بود که با انصاف و رعایت تقواى علمى و اخلاقى با عقاید و تاریخ تشیع برخورد کرده است. و البته آثار او به ویژه «کنز العمال» در میان اهل سنت به عنوان یکى از منابع معتبر در زمینه جوامع روایى - که توانسته است احادیث نبوى در موضوعات و مسائل مختلف رابه صورت باببندى شده و مرتب ارائه کند - تلقى شده است.

کتاب های متّقى هندى:

او کتب حدیثى فراوانى تدوین و تالیف کرده است که مهمترین آنها عبارتند از: 1ـ کنز العمال فى سنن الاقوال و الافعال که آثار مهم جلال الدین سیوطى مثل الجامع الصغیر، الجامع الکبیر، زواید الجامع الصغیر، و جمع الجوامع را در آن مرتب و باز نویسى کرده است؛ 2ـ مختصر (یا منتخب) کنز العمال؛ 3ـ منهج العمال فى سنن الاقوال؛ 4ـ المواهب العلیه فى الجمع بین الحکم القرآنیه و الحدیثیه؛ 5ـ ارشاد العرفان و عباره الایمان؛ 6ـ البرهان الجلىّ فى معرفه الولىّ؛ 7ـ رساله فى اربعین حدیثاً فى فضائل الامیر(علیه السلام)، که آن را بر اساس روایات کنز العمّال تدوین کرده است؛ 8ـ جوامع الکلمفى المواعظ و الحکم؛ 9ـ النهج الاتمّ فى تبویب الحکم؛ 10ـ رساله فى احادیث المهدى(علیه السلام)، که «البرهان فى علامات المهدى آخر الزمان» نام دارد و بر اساس آثار سیوطى مثل «العرف الوردى» نوشته شده است؛ 11ـ تبیین الطریق الى الله؛ 12ـ غایه الکمال فى افضل الاعمال؛ 13ـ مختصر النهایه فى اللغه، که مختصر کتاب النهایه فى غریب الحدیث مجدالدین ابن اثیر جزرى است.

کتب معرف شخصیت متّقى هندى:

کتاب‌های زیادى درباره شخصیت وى نوشته شده است که مهمترین آنها عبارتند از:
1ـ القول النقى فی مناقب المتقى که توسط عبدالقادر بن احمد فاکهى نوشته شده است.
2ـ اتحاف التقى فى فضل الشیخ على المتقى که آن را عبدالوهاب متقى درباره شخصیت و مناقب وى نوشته است.