آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در سوره انفال بر سه نکته تاکید کرده و می فرماید: «براى مقابله با دشمنان هر چه در توان داريد از نيرو و از اسبهاى ورزيده آماده سازيد؛ تا دشمن را بترسانيد». در واقع مسلمانان موظفند براى دفاع از اسلام از تمام قوا استفاده كنند. از سویی آیه بر استفاده از سواره نظام آماده تأكيد مى كند، و در نهایت، هدف از آمادگی را ترسانيدن دشمن بیان کرده؛ يعنى مسلمانان باید از نظر آمادگی و امكانات نظامى در سطحى باشند كه ابهت لشكر اسلام در دل دشمن ايجاد رعب و وحشت كند، به گونه اى كه فكر حمله را از سر بيرون كند.

خداوند متعال در آيه 60 سوره انفال مى فرمايد: ««وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِّنْ قُوَّة وَ مِنْ رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمْ اللهُ يَعْلَمُهُمْ وَ مَا تُنفِقُوا مِنْ شَىْء فِى سَبِيلِ اللهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ» (براى مقابله با آنها هر چه در توان داريد از نيرو و از اسبهاى ورزيده آماده سازيد؛ تا به وسيله آن، دشمن خدا و دشمن [شناخته شده] خويش را بترسانيد! و دشمنان ديگرى غير از اينها كه شما آنها را [به علت نفاقشان] نمى شناسيد و خدا آنها را مى شناسد. و هر چه در راه خدا [و تقويت اسلام] انفاق كنيد، بى كم و كاست به شما بازگردانده مى شود، و به شما ستم نخواهد شد).
در اين آيه شريفه نسبت به سه نكته مهم تأكيد شده است:
الف) آمادگى با تمام توان و قوا:
خداوند متعال در اين آيه شريفه ما را موظّف ساخته كه براى دفاع از كيان اسلام و مسلمين از تمام قوا استفاده كنيم. تعبير به «قوّه» كه در آيه شريفه آمده، مفهوم بسيار وسيع و گسترده اى دارد. بعضى تصوّر مى كنند كه قوّه تنها به معناى سلاحهاى مختلف جنگى است (البتّه غير از سلاحهاى كشتار جمعى كه از نظر اسلام تحريم شده است). ولى مفهوم قوّه وسيع تر است، و منحصر به آن چه گفته شد نمى باشد.
شاهد اين ادّعا حديثى از امام صادق(عليه السلام) است كه در تفسير آيه فوق در كتاب من لا يحضره الفقيه آمده، كه فرمود: «وَ مِنها الْخِضاب»(1) يعنى اگر موى سر و صورت افسران و سربازان لشكر اسلام سفيد شده، آن را خضاب و رنگ كنند و خود را جوان نشان دهند، تا ابهت بيشترى داشته باشند. طبق اين روايت قوّه، شامل رنگ مو و هر چيزى كه دشمن را بترساند و روحيه اش را تضعيف كند مى گردد و اين، دليل بر گستردگى مفهوم واژه قوّه است.
بنابراين، استفاده از وسايل تبليغاتى و ارتباط جمعى قوى، بهره گيرى از مسائل سياسى، و ساز و كارهاى اقتصادى و امور فرهنگى و مانند آن، همه از مصاديق آيه شريفه است.
ب) سواره نظام قوى و نيرومند:
خداوند متعال پس از تشويق و تحريص مسلمانان به آمادگى همه جانبه، نسبت به خصوص سواره نظام و استفاده از اسبهاى آماده و تربيت شده تأكيد مى كند. در نكته اوّل حكم عام و كلى را بيان كرد، و در نكته دوّم بر يكى از مصاديق آن كه اهمّيّت فراوانى دارد انگشت مى گذارد. اين مصداق در عصر پيامبر اسلام(صلی الله علیه و آله)، اسبهاى پرورش داده شده و مخصوص ميدانهاى نبرد بوده، و در زمانهاى ديگر مانند زمان ما مصاديق ديگرى دارد، كه شامل تانكها و توپها و هواپيماها و موشكها و مانند آن مى شود.
ج) ترسانيدن دشمن:
سوّمين نكته كه در حقيقت ثمره نكات سابق و مهم ترين نكته است، ارهاب و ترسانيدن دشمن است. يعنى مسلمانان از نظر امكانات نظامى و دفاعى در سطحى از آمادگى باشند كه ابهت و هيبت لشكر اسلام در دل دشمن ايجاد رعب و وحشت كند، به گونه اى كه حتّى فكر حمله به كشور اسلامى را از سر بيرون كند.
آيا دشمنان اسلام اين جمله را ديده اند و ما را متّهم به جنگ طلبى مى كنند؟ آرى از نظر اسلام تجهيزات نظامى و آمادگى جنگى و دفاعى در حدّ اعلا براى ايجاد جنگ و خونريزى و ويرانى و خسارت به طرف مقابل نيست، بلكه براى جلوگيرى و پيشگيرى از جنگ است. آيا هيچ عاقلى در جهان، هر چند پايبند به هيچ دين و مذهبى نباشد، اين كار را تقبيح نموده، و زشت مى شمرد؟ اسلام براى جلوگيرى از جنگ، كه ضايعات روحى، روانى، جانى و مالى فراوانى به همراه دارد، به مسلمانان سفارش مى كند كه آنچنان قوى و نيرومند باشند تا دشمن خيال حمله به آنها را هم نداشته باشد، و در عين حال عزّت و آبرو و اعتبار آنان حفظ شود.(2)