آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«نفوس انسانى» به سه گروه تقسيم مى شود: گروهى كاملا «ظلمانى» است كه حتی ارزش سوگند الهی را ندارد. نفوس ديگرى «نيمه نورانى» است كه بر اثر نور ايمان بيدار مى گردد و به ملامت خويش مى پردازد و آن را «نفس لوّامه» گويند. و گروه دیگر نفوسى است كه از مرحله لوّامه گذشته به مرحله اطمينان و آرامش رسيده است.

«نفوس انسانى» به سه گروه تقسيم مى شود: گروهى كاملا «ظلمانى» است، نه ارزش سوگند الهی را دارد، نه بيدارى و حركتى به سوى كمال در آن ظاهر است. آنها «نفس امّاره» اند كه پيوسته امر به سوء و بدى مى كنند.
نفوس ديگرى «نيمه نورانى» است، در طريق حقّ به سوى كمال سير مى كند. هرگاه به مقتضاى جنبه ظلمانيتش مرتكب خطا مى شود، بر اثر نور ايمان بيدار مى گردد و به ملامت خويش مى پردازد. ملامتى كه وسيله اى براى تكامل يافتن است و اين نفسى است با ارزش و نمونه كوچكى است از صحنه قيامت و آن را «نفس لوّامه» گويند.
سوم: نفوسى است كه يكپارچه نور و روشنايى و صفا است، از مرحله لوّامه گذشته به مرحله اطمينان و آرامش رسيده، مخاطب با خطاب «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعي‏ إِلى‏ رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً * فَادْخُلي‏ في‏ عِبادي * وَ ادْخُلي‏ جَنَّتي‏»(1) گرديده و با خطاب «ارْجِعِى» مأمور به بازگشت به مبدأ كمال مطلق شده و در سلك بندگان خالص خدا در آمده و به مقتضاى «راضِيَةً مَرْضِيَّةً» هم او از خدا خشنود است و هم خدا از او.(2)