آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن، درباره دعاي مؤمنان در سرزمين منا مي فرمايد: «رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ». اينان در طلب حسنات و خوبيهاي دنيا و آخرت هستند. اگر انسان خواست به خيري برسد، نبايد پيشنهاد بدهد كه خدايا فلان چيز را بده؛ چون در بسياري از موارد خداوند براي آزمايش همان را عطا مي كند كه به زبان شخص جاري شده است. از اين رو بهترين پيشنهاد و دعا اين است كه انسان، فضل پروردگار را طلب كند. لطف و خير او را طلب كند و بگويد: حسنات دنيا و آخرت را به من عطا كن.

در سرزمين منا پس از اينكه حاجيان اعمال عرفات و مشعر و منا را انجام داده و قرباني كردند، فراغتي دارند و شبها در منا بيتوته مي كنند. در اين سرزمين مقدس در جاهليت به نياكانشان افتخار مي كردند و به ياد پدرانشان مي ‏پرداختند؛ ولي قرآن مي فرمايد: اين كار را نكنيد و به ياد پدرانتان نباشيد، به ياد خدا باشيد: «فَاذْکُرُوا اللَّهَ کَذِکْرِکُمْ آباءَکُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِکْراً».(1) آنگاه مي فرمايد: دعاي مؤمنان در سرزمين منا اين است: «رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ»(2) اينان در طلب حسنات و خوبي هاي دنيا و آخرت هستند، يعني درخواست چيز خوب، حلال، طيب و طاهر دارند و اين دعاي خوبي است. داشتن فرزند صالح، همسر باايمان، رفقاي باايمان، معلم شايسته، شاگرد خوب، هم‏ بحث مفيد، داد و ستد حلال، نيروهاي اقتصادي خوب، نيروهاي نظامي كارآمد، همه اينها حسنات دنياست. اگر كسي در محلي كار مي كند كه همكاران او مؤمن و درستكار باشند، اين از حسنات محل كار اوست. ولي گروه ديگر، كساني هستند كه زرق و برق دنيا را طلب مي كنند نه حسنه: «فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ».(3)
گروهي از مردم از خدا تنها خوبي هاي دنيا را طلب مي كنند، نه تنها چنين دعايي دارند، بلكه منطق و فكرشان اين است. اينها هيچ بهره معنوي نخواهند داشت. اگر انسان خواست به خيري برسد، پيشنهاد ندهد كه خدايا فلان چيز را بده؛ چون در بسياري از موارد خداوند براي آزمايش همان را عطا مي كند كه به زبان شخص جاري شده است. از اين رو بهترين پيشنهاد و دعا اين است كه انسان فضل پروردگار را طلب كند. لطف و خير او را طلب كند و بگويد: حسنات دنيا و آخرت را به من عطا كن.
روش دعا را بايد از ابراهيم خليل(سلام‏ الله‌ عليه) بياموزيم. او به خداي سبحان عرض مي كند: «فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوي إِلَيْهِمْ»(4)؛ (پروردگارا دلهاي گروهي از مردم را متوجه ذريّه و خانواده من كن [كه آنان را دوست داشته باشند و بطلبند و محبوب بين مؤمنان گردند]).(5)