آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مردى شامي از طرف معاويه خدمت امام حسن(ع) رسيد و گفت: پادشاه روم از معاويه سؤال كرده: «بين حق و باطل چقدر فاصله است؟ حال آمده ام تا جوابش را از شما بگيرم، حضرت فرمودند: چهار انگشت است، آنچه را با دو چشم خود ببینی حق است و آنچه با دو گوش خود بشنوى چه بسا که باطل باشد». اميرمؤمنان(ع) نيز در جواب این سوال فرموده اند: «چهار انگشت است. سپس حضرت چهار انگشت را پهلوى هم گذاشته و بين گوش و چشم خود گذاردند».

در روايات اهل بيت(عليهم السلام) فاصله ميان «حق» و «باطل» بيان شده است. امام باقر(عليه السلام) مى فرمايند: «مردى از شام از طرف معاويه خدمت امام حسن(عليه السلام) رسيد و گفت: پادشاه روم از معاويه سؤال كرده: «كَمْ بَينَ الحَقِّ وَ البَاطِلِ؟»؛ (بين حق و باطل چقدر فاصله است؟). حال آمده ام تا جوابش را از شما بگيرم، حضرت فرمودند: «اَربَعُ اَصَابِعَ، فَمَا رَأَيتَهُ بِعَينِكَ فَهُوَ الحَقُّ وَ قَد تَسمَعَ بِاُذُنَيكَ بَاطِلاً كَثِيراً»؛ (چهار انگشت است، آنچه را با دو چشم خود ديدى حق است و چه بسا با دو گوش خود باطل زيادى بشنوى).(1)
امام باقر(عليه السلام) مى فرمايند: «از اميرمؤمنان(عليه السلام) نيز همين سؤال شد و حضرت فرمودند: چهار انگشت است و حضرت چهار انگشت را پهلوى هم گذاشته و بين گوش و چشم هاى خود گذاردند، سپس فرمودند: آنچه چشمان تو ديد حق و آنچه گوش هاى تو شنيد اكثر آن باطل است!».(2) در جاى ديگر فرمودند: «بين حق و باطل چهار انگشت است... و باطل اين است كه بگوئى شنيدم، حق اين است كه بگوئى ديدم».(3)،(4)