آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«علم» سرچشمه «زهد» است. چون قرآن در داستان قارون می فرماید: «آنها كه از علم و دانش بهره داشتند، گفتند: واى بر شما پاداش الهى براى كسانى كه ايمان آورده اند و عمل صالح انجام مى دهند، بهتر است». امام صادق(ع) فرمود: «از جمله سخنانى كه خداوند به موسى(ع) فرمود، اين بود: بندگان صالح من به اندازه علمشان به من، زهد در دنيا را پيشه كرده اند»؛ يعنى مقدار علم، رابطه مستقيم با مقدار زهد دارد.

«علم» سرچشمه «زهد» است. قرآن مجيد مي فرمايد: «وَ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللهِ خَيْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحاً وَ لاَ يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ»؛(1) (آنها كه از علم و دانش بهره داشتند، گفتند: واى بر شما! پاداش الهى براى كسانى كه ايمان آورده اند و عمل صالح انجام مى دهند، بهتر است؛ اما جز صابران آن را دريافت نمى دارند).
اين آيه كه در اواخر سوره قصص در داستان قارون آمده و بيانگر نصيحت علماى بنى اسرائيل به توده مردمى است كه وقتى نمايش ثروت قارون، آن ثروتمند خودخواه را ديدند، آرزو كردند اى كاش به جاى او بودند، آن عالمان وقتى دنياپرستى مردم را ديدند فرياد زدند، واى بر شما دنياپرستانى كه زرق و برق دنيا شما را گرفته است! مبادا فريب دنيا را بخوريد؛ اگر ايمان و عمل صالح داشته باشيد، پاداش هاى الهى در دو جهان از همه اينها بهتر و برتر است و لازمه آن صبر و شكيبائى و عدم تسليم در برابر زر و زور است.
جمله «اُوتُوا العِلمَ»؛ (علم به آنها داده شده بود)، نشان دهنده رابطه علم با زهد و وارستگى است، اگر آگاهى نسبت به ناپايدارى دنيا و جاودانگى آخرت و حقارت سرمايه هاى مادى در برابر عظمت پاداش الهى باشد، هرگز فريب زرق و برق جهان مادى، چشم انسان را خيره نكرده و هرگز آرزوى ثروت قارونى نمى كند.
امام صادق(عليه السلام) فرمود: از جمله سخنانى كه خداوند به موسى بن عمران(عليهما السلام) فرمود، اين بود: «اِنَّ عبادِىَ الصّالِحِينَ زَهَدُوا فِيهَا بِقَدرِ عِلمِهِم بِى»؛(2) (بندگان صالح من به اندازه علمشان به من، زهد در دنيا را پيشه كرده اند)؛ يعنى مقدار علم، رابطه مستقيم با مقدار زهد دارد.(3)