آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

این یکی از تهمت هايی است که وهابيان به شيعيان وارد مي كنند. تمام فتاواى مراجع بر اين اصل استوار است كه نذر، نوعى عبادت است و مانند بقيه عبادات بايد براى خدا باشد و در ماهيت و حقيقت نذر«للَّه» بودن مدخليت دارد. بلى نذر كننده مى تواند ثواب كارى را كه نذر كرده، پس از انجام، به هركس كه خواست هديه كند. لذا شيعيان وقتى مى گويند: نذر امام(ع) نمودم، مقصودشان همين است که كار خير را براى خدا بجا آورده و ثواب آنرا هديه به امام(ع) نمايند.

از تهمتهايی كه عدّه اى از وهابيان به شيعيان وارد مي كنند اين است كه مى گويند شيعيان براى اهل قبور نذر مى كنند- مثلًا براى امام حسين(عليه السلام) نذر مى كنند- و نذر براى غير خدا شرك است.

ولى اگر آنها لااقل به يكى از كتابهاى فقهى شيعيان مراجعه مى كردند، به خودشان اجازه نمى دادند چنين تهمتى را بزنند و عوامشان را نسبت به شيعيان بدبين كنند.

در اكثر كتب فقهى شيعيان، فصلى به نام «باب نذر» وجود دارد و تمام رساله هاى مراجع تقليد و فتاواى آن ها بر اين اصل استوار است كه نذر، نوعى عبادت است و مانند بقيه عبادات بايد براى خدا باشد. دو شرط «نيت قربه الى اللَّه» و «صيغه نذر» را نيز لازمه آن دانسته اند. اگر يكى از آن دو شرط نباشد، نذر محقق نمى شود و اين دو شرط مكمل يكديگرند.

حضرت امام خميني (قدس سره) در تحرير الوسيله ، كتاب النذر، در تعريف نذر فرموده است: «النذر هو الالتزام بعمل للَّه تعالى... و لاينعقد بمجرد النية بل لابد من الصيغة...بأن يقول: للَّه علىَّ ان اصوم أو أن اترك...»؛ (نذر آن است كه انسان ملتزم شود به انجام كارى براى خداوند متعال ... و نذر به مجرد نيت منعقد نمى شود بلكه بايد صيغه داشته باشد ... مثل اينكه انسان بگويد براى خداست بر من اينكه روزه بگيرم و يا اينكه ترك كنم ...).

همچنين دركتاب استفتائات آية الله العظمي مكارم شيرازي تصريح شده كه نذر كردن براي حضرت زهرا(عليها السلام) و حضرت ابوالفضل العباس و حضرت سيّدالشهدا و ديگر ائمّه اهل بيت(عليهم السلام) اگر نذر براى خدا باشد و ثواب آن هديه به اين بزرگواران شود جايز و مشروع است.(1)

و در توضيح المسائل مراجع - احكام نذر- (مسأله 2640) فرموده اند:  نذر آن است كه انسان ملتزم شود كه كار خيرى را براى خدا بجا آورد، يا كارى را كه نكردن آن بهتر است براى خدا ترك نمايد.

بنابراين فقه شيعه و عقيده شيعيان اين است كه در ماهيت و حقيقت نذر «للَّه» بودن مدخليت دارد و اگر للَّه (براى خدا) نباشد نذر نيست، و بر فرض اگر بعضى افراد از اين اصل عدول نمايند، نمى توان عمل آن ها را به كل شيعيان تعميم داد و اصول مسلم شيعه را خدشه دار نمود.

بلى نذر كننده مى تواند ثواب كارى را كه نذر كرده، پس از انجام، به هركس كه خواست هديه كند مثلًا مى گويد: «للّه علىّ ان اذبح شاةً» يا به فارسى مى گويد: براى خدا بر عهده من است كه يك گوسفند قربانى كنم و گوشت آنرا به مصرف فقرا برسانم و ثواب آن را هديه به مولايم آقا امام حسين (عليه السلام) نمايم.

شيعيان وقتى مى گويند: نذر امام(عليه السلام) يا نذر حضرت ابوالفضل(عليه السلام) يا نذر حرم نمودم، مقصودشان همين است كه نذر كننده ملتزم مى شود كار خير را براى خدا بجا آورد و ثواب آنرا هديه به امام(عليه السلام) يا حضرت ابوالفضل(عليه السلام) يا غيره نمايد.(2)

ولي ظاهراً آنها خيال كرده اند اينكه شيعيان مى گويند: نذر امام(عليه السلام) يا حضرت ابوالفضل(عليه السلام) نمودم، مقصودشان نذر براى غير خدا است، لذا چنين تهمت ناروا را زده اند كه بايد اين آيه مباركه را براى آنها خواند: «لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلً».(3)

اميد است متنبه شوند و زبان از تهمت زدن و دست از نوشتن تهمت به شيعيان باز دارند و توبه كنند، ان شاء اللَّه تعالى.