آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ابن حجر در «إصابه» نوشته: «حُسن ظنّ و گمان نیکو به صحابه موجب مى شود که ما عمل آنها را در جنگها توجیه کنیم و بگوئیم که هر مجتهد خطا کار اجر و پاداش دارد».این سخن نادرستی است، زیرا در این صورت جنایات بسیارى از صحابه را باید داراى ثواب دانست، افرادى مانند: ابن ملجم، قاتل امام علی(ع)، معاویه، قاتل هزاران انسان بی گناه و خالد بن ولید، قاتل مالک و زنا کننده با همسر او. در واقع خلیفه اول نخستین کسى است که باب توجیه و اجتهاد را گشود، و به این بهانه دامان مجرمان را پاک کرد.

ابن حجر در «إصابه»(1) نوشته است :
«حُسن ظنّ و گمان نیکو به صحابه موجب مى شود که ما عمل آنها را در جنگها توجیه کنیم و بگوئیم که هر مجتهد خطا کار اجر و پاداش دارد. و اگر این مطلب در حقّ هر مجتهدى ثابت شد درباره صحابه به طریق أولى جارى مى شود ».
این سخن صحیح نیست زیرا در این صورت کار افراد بسیارى از صحابه که مرتکب جنایات بزرگ شده اند راباید داراى اجر و ثواب دانست، افرادى مانند:
عبدالرحمن بن ملجم ، قاتل امیرالمؤمنین(علیه السلام)(2) .
ابوالغادیه ، قاتل صحابى بزرگ عمّار بن یاسر ـ سلام الله علیه ـ (3) .
معاویة بن ابوسفیان ، قاتل هزاران فرد پاک و نیکوکار(4) .
عمرو بن نابغه (عمرو عاص)(5) .
خالد بن ولید ، قاتل به ناحقّ مالک و زنا کننده با همسر او(6) .
طلحه و زبیر(7) که بر امام به حقّ که امامتش با نصّ پیامبر و انتخاب امّت ثابت شده بود ، خروج کردند .
امّت اسلام با امثال این سخنان بیهوده و ادّعاهاى نابجا و دیدگاهها و نظرات بى ارزش، از راه راست گمراه نمى شود و این سخنان ، آن جنایات بزرگ بر خدا و رسول و کتاب و سنت و خلیفه و عترت او و دوستداران آنها را در چشم جامعه دینى کوچک نمى کند .
و نخستین کسى که باب توجیه و اجتهاد را گشود، و دامان مجرمان را به این بهانه پاک کرد، و به این وسیله با صاحبان گناهان مصالحه نمود، خلیفه اوّل بود؛ آنگاه که با این عذر ساختگى دامان خالد بن ولید را از چرک گناهان بزرگش پاک نمود، و بر او حدّ جارى نکرد.(8) .(9)