پاسخ اجمالی:
شیعیان شأن نزول سه آیه اول سوره معارج را درباره مردی می داند که به حضرت رسول بابت برگزیدن حضرت علی به جانشینی خود اعتراض کرد و همان جا دچار عذاب الهی شد. این مطلب در کتاب هاى تفسیر و حدیث براى گروه زیادى از اهل سنّت نیز اثبات شده است.
مرحوم علاّمه(ره) در الغدیر 29 نفر از علماى اهل سنّت را برشمرده است؛ مثل: حافظ ابو عُبید هروى، متوفّاى (223، 224) در کتاب تفسیر خود «غریب القرآن».
پاسخ تفصیلی:
از جمله آیاتى که پس از نصّ غدیر نازل شده، این آیه از سوره معارج است:
«سَأَلَ سَآئِلُ بِعَذَاب وَاقِع * لِلْکافِرِینَ لَیْسَ لَهُ دَافِعٌ * مِّنَ اللَّهِ ذِى الْمَعَارِجِ»(1)؛ (تقاضا کننده اى تقاضاى عذابى کرد که واقع شد! * این عذاب مخصوص کافران است، و هیچ کس نمى تواند آن را دفع کند * از سوى خداوند صاحب فضائل و مواهب است).
شیعه به نزول این آیه درباره امیر مؤمنان(علیه السلام) باور دارد، و در کتاب هاى تفسیر و حدیث براى گروه زیادى از اهل سنّت نیز اثبات شده است.
مرحوم علاّمه(رحمه الله) در الغدیر(2) 29 نفر از علماى اهل سنّت را برشمرده است؛ از آن جمله است:
1ـ حافظ ابو عُبید هروى، متوفّاى (223، 224) در مکّه.
وى در کتاب تفسیر خود «غریب القرآن» روایت کرده است: «آنگاه که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آنچه را مى باید، تبلیغ کرد و خبر آن در مناطق گوناگون پیچید، جابر(3) بن نضر بن حارث بن کلده عبدرى نزد حضرت آمد و گفت: از جانب خداوند ما را به شهادت بر وحدانیّتِ خداوند و رسالتِ خود و نماز و روزه و حجّ و زکات، فرمان دادى، و ما پذیرفتیم، ولى به این مقدار بسنده نکردى تا اینکه بازوى پسر عمویت را گرفتى و وى را بر ما برترى بخشیدى و گفتى: «من کنت مولاه فعلىٌ مولاه»، آیا این گفته از تو است یا از جانب خداوند؟ پیامبر فرمود: «والّذی لا إله إلاّ هو إنّ هذا من الله»؛ (سوگند به خداوند یگانه که این سخن از جانب اوست).
آنگاه جابر به سوى مرکب خود رفت و با خود مى گفت: خدایا اگر آنچه محمّد مى گوید، حقّ است، پس بر ما از آسمان سنگ ببار یا ما را به عذابى سخت گرفتار کن!
هنوز به مرکب خود نرسیده بود که خداوند سنگى از آسمان بر سرش فرو آورده و از دُبُرش خارج شد و وى را به هلاکت رساند و این آیه را نازل کرد: «سَأَلَ سَآئِلٌ بِعَذَاب وَاقِع»(4)؛ (تقاضاکننده اى تقاضاى عذابى کرد که واقع شد).
2ـ ابوبکر یحیى قرطبى(5)، متوفّاى (567).(6)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.