آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در روایاتی آمده هر کس از جماعت مفارقت کند به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است. اولا: صحّت سند این گونه احادیث معلوم نیست. ثانیاً: بر فرض صحّت سند، احتمال زیاد دارد که این احادیث با سندهاى صحیحش از طرف خلفا و حکّام جعل شده تا مردم باورشان شود. ثالثا: با در نظر گرفتن قاعده تناسب حکم و موضوع، بایستی بین حکم که مرگ جاهلیت است و موضوع که مفارقت جماعت است تناسبى باشد که این تناسب وجود ندارد خصوصا وقتی صدق جماعت معلوم نباشد.

در برخى از روایات مربوط به «مرگ جاهلیت»، به این مطلب اشاره شده است که هر کس از جماعت مفارقت کند به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.(1)
در پاسخ مى گوییم:
اولا: صحّت سند این گونه احادیث معلوم نیست.
ثانیاً: بر فرض صحّت سند این احادیث، احتمال زیاد مى رود که این احادیث با سندهاى صحیحش از طرف خلفا و حکّام جعل شده باشد؛ زیرا کسانى که جعل حدیث مى کردند سندهاى دروغین صحیح نیز اختراع مى نمودند، یعنى اخبار را به دروغ به اشخاص موثقى نسبت مى دادند تا مردم باورشان شود. و این کار را به جهت سکوت مردم نسبت به ظلم خلفا و تخریب چهره اهل بیت(علیهم السلام) و مخالفان سیاسى و اعتقادى دستگاه خلافت انجام مى دادند [خصوصا در مورد این حدیث که وقتی آنرا با حدیث «معرفت امام»(2) مقایسه کنیم متوجه می شویم که هدف از جعل آن انحراف مضمون حدیث صحیح «معرفت امام» که بر اهل بیت مطابقت دارد به سمت خلفای غاصب بوده].
ثالثاً: با در نظر گرفتن قاعده تناسب حکم و موضوع، مى گوییم: باید بین حکم که مرگ جاهلیت است و موضوع که مفارقت جماعت است تناسبى باشد. با کمى تأمّل پى مى بریم که مفارقت از جماعت صادق و بر حق است که چنین حکمى شدید را در پى دارد، نه مخالفت و مفارقت از جماعتى از مردم گرچه بر باطل اجتماع کرده باشند. لذا است که امیرالمؤمنین(علیه السلام) در «نهج البلاغه» اهل جماعت را به خود و پیروانش تطبیق مى کند:
حضرت(علیه السلام) در حالى که مشغول ایراد خطبه بودند، مردى برخاست و عرض کرد: اى امیرالمؤمنین! مرا خبر ده از اهل جماعت، و از اهل تفرقه، و از اهل سنت و از اهل بدعت؟
امام فرمودند: اى واى! حال که این سؤال را کردى گوش فرا ده و آنچه را مى گویم بفهم و باکى بر تو نباشد که از دیگرى نیز سؤال کنى.
اهل جماعت، من هستم و کسانى که مرا پیروى کنند، هر چند کم باشند. همانا این مطلب حق است و ناشى از امر خدا و دستور پیامبرش(صلى الله علیه وآله).
اهل تفرقه، مخالفان من و پیروان من هستند، هر چند زیاد باشند.
اهل سنت کسانى اند که متمسک به چیزى شده اند که خدا و رسولش آن را براى آنان سنت قرار داده، هر چند کم باشند.
اهل بدعت مخالفان امر خدا و کتاب خدا و پیامبرش مى باشند که به رأى خود و از روى هواى نفس خود عمل مى کنند، هر چند فراوان باشند...».(3)، (4)