آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

رسول خدا(ص) درباره امامت، سخنان بسیارى دارد که شیعه و سنّی در کتاب هاى خود نقل کرده اند.  به عنوان نمونه پیامبر فرمود: «یکون اثنا عشر امیراً کلّهم من قریش»؛ (پس از من دوازده امیر خواهند بود که همه شان از قریشند). و  فرمود: «لا یزال أمر الناس ماضیاً ماولیهم اثناعشر رجلاً کلّهم من قریش»؛ (امر مردم به خیر خواهد گذشت، مادام که دوازده نفر بر آنها ولایت داشته باشند که همه آنها از قریشند).

رسول خدا(صلى الله علیه وآله) درباره امامت، سخنان بسیارى دارد که شیعه و اهل تسنن در کتاب هاى خود نقل کرده اند. آن حضرت گاهى به لفظ امامت و گاهى به لفظ خلافت و یا ولایت و حتى گاهى به لفظ امارت، این مطلب را بیان کرده است.
درباره واژه «امامت» مى فرماید:
«بهترین امامان شما آنهائى هستند که دوستشان دارید و دوستتان دارند و بر آنها درود مى فرستید و آنان نیز بر شما درود مى فرستند، و بدترین امامانتان آنهائى هستند که دشمنشان مى دارند و نفرینشان مى کنید و نفرینتان مى کنند. گفتند یا رسول الله! آیا با شمشیر آنان را از خود نرانیم؟ فرمود: نه، مادامى که در میان شما نماز را بر پا مى دارند».(1)
و فرمود:
«پس از من، امامانى مى آیند که به هدایت من، مردم را هدایت نمى کنند و از سنتم پیروى نمى کنند و در میان آنان مردانى بر مى خیزند که دلهایشان، دلهاى شیاطین است هر چند در کالبد انسانهایند».(2)
و در مورد خلافت مى فرماید: «لا یزال قائماً حتى تقوم السّاعة أو یکون علیکم اثنا عشر خلیفة کلّهم من قریش»؛ (دین همچنان پابرجا است تا قیامت برپا شود و یا اینکه دوازده خلیفه بر شما خلافت کنند که همه آنها از قریشند).(3)
و درباره «امارت» مى فرماید:
«فرمانروایان و امرائى مى آیند، پس برخى آنان را مى شناسند وبرخى انکارشان مى کنند؛ اگر کسى شناخت، مبرّا شد و اگر کسى انکار کرد در امان خواهد بود، ولى برخى آنها را مى پذیرند و از آنان پیروى مى کنند. گفتند: آیا آنها را کار زار کنیم؟ فرمود: نه، مادامى که نماز مى گذارند».(4)
و همچنین فرمود: «یکون اثنا عشر امیراً کلّهم من قریش»؛ (پس از من دوازده امیر خواهند بود که همه شان از قریشند).(5)
و از آن حضرت روایت شده که اصحابش را هشدار داده و فرموده است: «ستحرصون على الامارة و ستکون ندامة یوم القیامة...»؛ (بر سر امارت و فرمانراوائى حرص مى ورزید ولى در روز قیامت پشیمانى ببار خواهد آورد).(6)
و همچنین روایت بالا با واژه «الولایة» نیز نقل شده است.
حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «ما من وال یلى رعیة من المسلمین فیموت و هو غاشٌّ لهم الّا حرَّم اللّه علیه الجنة»؛ (هیچ والى و حکمرانى، بر گروهى از مسلمانان حکم نمى راند مگر اینکه اگر به آنان خیانت کرده باشد و بمیرد، خداوند بهشت را بر او حرام گرداند).(7)
و به لفظ «ولایت» هم مى فرماید: «لا یزال أمر الناس ماضیاً ماولیهم اثناعشر رجلاً کلّهم من قریش»؛ (امر مردم به خیر خواهد گذشت، مادام که دوازده نفر بر آنها ولایت داشته باشند که همه آنها از قریشند).(8)
آنچه که از مفهوم امامت و خلافت در اینجا به اختصار ذکر شد مطالبى بود که در صحاح اهل تسنن آمده است. و از نظر شیعیان خلافت منحصراً به دوازده نفر مى رسد که همه آنها از قریشند و در این باره هیچ اختلافى ندارند، با این حال برخى از علماى اهل تسنن نیز تصریح کرده اند که پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «یکون بعدى اثنا عشر خلیفة کلّهم من بنى هاشم»؛ (پس از من دوازده خلیفه خواهند آمد که همه آنها از بنى هاشم هستند).(9)
شعبى از مسروق نقل مى کند که گفت: هنگامى که نزد ابن مسعود بودیم و قرآن هاى خود را براى تصحیح، بر او عرضه مى کردیم، یکى از جوانان به او گفت، آیا پیامبرتان به شما گفته بود که چند خلیفه پس از او خواهند بود؟
ابن مسعود گفت: تو هنوز جوان هستى و این سؤال را تا کنون قبل از تو کسى از من نپرسیده است، ولى به تو پاسخ مى دهم: آرى! پیامبر(صلى الله علیه وآله) به ما خبر داد که پس از او، دوازده خلیفه خواهند بود به عدد نقباى بنى اسرائیل.(10)، (11)