فلاسفه و علماى علم كلام دليلى براى اثبات يگانگى ذات خدا ذكر كرده اند كه آيه صريحى در قرآن مجيد براى آن نيافتيم. خلاصه آن چنين است: اگر خداوند همتايى داشته باشد، دوگانگى دو خدا ايجاب مى كند كه هريك ويژگى هايى داشته باشد، در اين صورت هر كدام مركّب از دو جزء مى شوند: «جهت اشتراک» و «جهت تفاوت». در اين صورت بايد بپذيريم كه هر يك از آنها نيازمند به اجزاى خويش است، چون مركّب بدون اجزاء ممكن نيست؛ و اگر نيازمند باشد واجب الوجود نخواهد بود، زيرا واجب الوجود يا مبدأ نخستين جهان از همه چيز بى نياز است.

حضرت على(ع) در وصيت خود به امام حسن (ع) مى فرمايد: «بدان اى پسرم! اگر پروردگارت شريك و همتايى داشت، رسولان او به سوى تو مى آمدند و آثار ملك و قدرت اش را مى ديدى، و افعال و صفات اش را مى شناختى، ...». توضيح اين كه: چگونه ممكن است خداى ديگرى وجود داشته باشد كه نه آثار صنع او را در پهنه هستى ببينيم و نه نشانه اى از رسولانش مشاهده كنيم و اين هرگز با حكيم بودن او سازگار نيست؛ چرا كه مايه محروميّت انسان ها از شناخت او و عظمت و قدرتش مى شود.