آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خطبه غرّا و کم نظیر فدکیه، از هفت بخش تشکیل مى شود؛ 1- بیان توحید و صفات و اسماء الهی 2- مقام والاى پیامبر(ص) 3- اهمیّت قرآن مجید و عمق تعلیمات اسلام 4- معرفى خویش و خدمات پدرش 5- شرح رویدادهاى بعد از رحلت پیامبر(ص) و افشاء تلاش منافقین در محو اسلام 6- اعتراض به غصب فدک و پاسخ به بهانه های واهی ایشان7- اتمام حجت از انصار و اصحاب و استمداد از ایشان.

این خطبه غرّا و کم نظیر در حقیقت از هفت بخش تشکیل مى شود و بر هفت محور دور مى زند که هر کدام هدف روشنى را تعقیب مى کند و باید جداگانه مورد توجه قرار گیرد:

بخش اوّل: تحلیل فشرده و عمیقى پیرامون مسأله توحید و صفات پروردگار و اسماى حسنى و هدف آفرینش است. «اَلْحَمْدُ للهِ عَلى ما اَنْعَمَ وَ لَهُ الشُّکْرُ عَلى ما اَلْهَمَ...»
در بخش دوّم: مقام والاى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و مسؤولیت ها و ویژگى ها و اهداف او مورد بحث قرار گرفته. «وَ اَشْهَدُ اَنَّ اَبِی مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، اخْتارَهُ...»
بخش سوّم: از اهمیّت قرآن مجید و عمق تعلیمات اسلام، فلسفه و اسرار احکام و پند و اندرزهایى در این رابطه سخن مى گوید. «ثُمَّ الْتَفَتَتْ عَلَیْهَا السَّلامُ اِلى اَهْلِ الْمَجْلِسِ...»
در بخش چهارم: بانوى اسلام(علیها السلام) ضمن معرفى خویش، خدمات پدرش رسول الله(صلى الله علیه وآله) را به این امت بازگو مى کند، و در این جا بانوى اسلام(علیها السلام) دست آنها را گرفته و به گذشته نزدیک جاهلى خود، براى یک دیدار عبرت انگیز و مقایسه با وضعشان بعد از اسلام و گرفتن درس از این دگرگونى، رهنمون مى شود. «ثُمَّ قالَتْ : اَیُّهَا النّاسُ! اعْلَمُوا اَنِّی فاطِمَةُ...»
در بخش پنجم: حوادث و رویدادهاى بعد از رحلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) و حرکت و تلاش حزب منافقین را براى محو اسلام بازگو کرده است. «فَلَمَّا اخْتارَ اللهُ لِنَبِیِّهِ (صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) دارَ اَنْبِیائِهِ وَ...»
بخش ششم: از غصب فدک و بهانه هاى واهى که در این زمینه داشتند، و پاسخ به این بهانه ها سخن مى گوید.
«ثُمَّ لَمْ تَلْبَثُوا اِلاّ رَیْثَ (اِلى رَیْثَ) اَنْ تَسْکُنَ ...»»
و سرانجام در بخش هفتم: به عنوان یک اتمام حجت از گروه انصار و اصحاب راستین پیامبر(صلى الله علیه وآله) استمداد مى کند و گفتار خود را با تهدید به عذاب الهى پایان مى دهد. «ثُمَّ رَمَتْ بِطَرْفِها نَحْوَ الاَنصارِ...»(1)