آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن در احوالات حضرت سلیمان(ع)، اشاره به توانایی ایشان در سخن گفتن با پرندگان و آشنایى به گفتار آنها می کند. جاى تعجّب نیست اگر آنها تکلّم مخصوصى داشته باشند و بتوانند با کسى که از الفباى تکلّم آنها آگاه است سخن بگویند و رابطه برقرار سازند. آیات متعدّدى از قرآن نشان مى دهد که حیوانات برخلاف پندار ساده اندیشان، براى خود درک و دیدى دارند؛ و حتّى به عقیده بعضى، تمام ذرّات این جهان حتّى جمادات داراى نوعى شعورند و به همین دلیل تسبیح عمومى آنها را یک تسبیح آمیخته با شعور مى دانند.

در قرآن مجید نسبت به حالات حضرت سلیمان (علیه السلام) اشاره به نوعى از علم و آگاهى او شده است که در بدو توجّه امر عجیبى به نظر مى رسد؛ و آن مسأله آگاهى از سخن گفتن با پرندگان و آشنایى به گفتار آنها است.
در آیه 16 سوره نمل مى خوانیم: «وَ وَرِثَ سُلَیْمَانُ داوودَ وَ قَالَ یَا اَیُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنَا مَنْطِقَ الطَّیْرِ»؛ (سلیمان وارث داوود شد، و گفت: اى مردم !زبان پرندگان به ما تعلیم داده شده است).
شکى نیست که پرندگان در حالات مختلف - مانند: خشم و رضا و گرسنگى و تشنگى و بیمارى و ناراحتى،- صداهاى متفاوتى دارند، و کسى که آشنایى مختصرى با وضع آنها داشته باشد مفهوم آنها را مى فهمد.
ولى بعید است آیات فوق و مانند آن ناظر به این معنا باشد؛ چه این که از مطالب دقیق تر و باریک تر و بالاترى حکایت مى کند. بحث آیات از تفاهم و گفتگوى آنها با انسان ، و سخن گفتن از یک سلسله مفاهیم بلند و بالا است.
ولى با دقّت در اسرار زندگانى پرندگان و مطالب عجیبى که دانشمندان از هوش و مهارت و دقّت آنها نقل مى کنند نشان مى دهد که فرض بى شعورى حیوانات - مخصوصاً پرندگان - یک فرض سطحى و نادرست است؛ زیرا مطالعات دانشمندان نشان مى دهد که بسیارى از حیوانات، وضع هوا را حتّى از چند ماه قبل پیش بینى مى کنند؛ در حالى که انسان ها با تمام وسایلى که دارند گاهی نسبت به پیش بینى وضع هوا در چند ساعت آینده گاه گرفتار اشتباه مى شوند!
حیوانات غالباً از زلزله قبل از وقوع آن باخبر مى شوند و عکس العمل نشان مى دهند؛ حتّى پیش از آن که زلزله سنج هاى دقیق مقدمات آن را ثبت کنند.
عجائب زندگى زنبوران عسل، و ردیابى حیرت انگیز آنها نسبت به مراکز گل ها، کارهاى شگفت آور مورچگان و تمدّن پیچیده آنان، آگاهى پرندگان مهاجر از وضع راه ها که گاه فاصله قطب شمال و جنوب زمین را طى مى کنند، با خبر بودن بعضى از پرندگان از وضع نوزادان آینده خود و پیش بینى دقیق نیازهاى آنها با توجّه به نداشتن تجربه قبلى و امور دیگرى از این قبیل که در کتاب هاى معتبر و مستند امروز آمده است، همگى نشان مى دهد که جاى تعجّب نیست اگر آنها تکلّم مخصوصى داشته باشند، و بتوانند با کسى که از الفباى تکلّم آنها آگاه است سخن بگویند و رابطه برقرار سازند.
آیات متعدّدى از قرآن مجید نشان مى دهد که حیوانات برخلاف آنچه ساده اندیشان مى پندارند براى خود درک و دیدى دارند؛ و حتّى به عقیده بعضى تمام ذرّات این جهان حتّى جمادات داراى نوعى شعورند، و به همین دلیل تسبیح عمومى آنها را، یک تسبیح آمیخته با شعور مى داند.(1)