آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

نظام واحدى که بر پهنه هستى حکومت مى کند، حاکى از وحدت پروردگار آن است، و اگر براى این جهان، خدایان متعدد فرض کنیم، بر مخلوقات جهان و نظام حاکم بر آن ها اثر مى گذارد، و نتیجه آن عدم وحدت نظام آفرینش خواهد بود؛ زیرا لازمه تعدد همیشه نوعى تباین است و اگر براى خدایان قلمروهاى جداگانه فرض کنیم، طبعاً هیچ کدام داراى کمال مطلق نیستند و دیگر خدا بودن بر آنها صدق نخواهد کرد.

با دقت در آفرینش هستى به خوبى مشاهده مى کنیم نظام واحدى بر پهنه هستى حکومت مى کند، قوانین حاکم بر این جهان در زمین و آسمان همه یکسان است، نوامیسى که بر یک ذره فوق العاده کوچک اتم حکم فرما است به منظومه شمسى و منظومه هاى عظیم دیگر نیز حاکم است و به گفته دانشمندان، اگر یک اتم را بزرگ کنیم شکل منظومه شمسى را به خود مى گیرد و اگر به عکس منظومه شمسى را کوچک کنیم به صورت یک اتم در مى آید.
مطالعاتى که صاحب نظران در علوم مختلف با وسائل جدید درباره جهان هاى دور دست کرده اند، نیز همه حاکى از وحدت نظام کلى جهان است، این از یکسو.
از سوى دیگر لازمه تعدد همیشه نوعى تباین است؛ چرا که اگر دو چیز، از هر نظر واحد باشند یک چیز مى شوند و دوگانگى معنى نخواهد داشت.
بنابراین اگر براى این جهان، خدایان متعدد فرض کنیم، این چندگانگى بر مخلوقات جهان و نظام حاکم بر آن ها اثر مى گذارد، و نتیجه آن عدم وحدت نظام آفرینش خواهد بود.
و از این گذشته، هر موجودى خواهان تکامل خویش است، مگر آن وجودى که از هر نظر کامل بوده باشد که تکامل در او مفهوم ندارد، و اگر براى خدایان قلمروهاى جداگانه فرض کنیم، طبعاً هیچ کدام داراى کمال مطلق نیستند، و طبیعى است که هر کدام در صدد تکامل خویش باشد، و بخواهد عالم هستى را دربست در قلمرو خود قرار دهد، که لازمه آن برترى طلبى هر یک به دیگرى است، و نتیجه آن از هم پاشیدن نظام هستى است. (1)