آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

سرنوشت انسان به دست خود اوست و تحت تاثیر جبر و محیط نیست. عامل سازنده زندگی بشر، همان دگرگونی هایی است که به اراده خودش در روش و اخلاق و فکر او پیدا می شود.

با توجه به آیات قرآن انسان سرنوشت خاصى از پیش تعیین شده ندارد و تحت تأثیر «جبر تاریخ» و «جبر زمان» و «محیط» نیست، بلکه عامل سازنده تاریخ و زندگى انسان دگرگونى هائى است که در روش، اخلاق و فکر و روح او، به اراده خودش پیدا مى شود. جبر مادى که انسان را بازیچه دست غرائز تغییرناپذیر و اصل وراثت مى داند و یا جبر محیط که او را محکوم چگونگى اوضاع اقتصادى و شرایط تولید مى داند از نظر مکتب اسلام و قرآن بى ارزش و نادرست است. انسان آزاد است و سرنوشت خود را به دست خویش مى سازد انسان زمام سرنوشت و تاریخ خود را در دست دارد که براى خود افتخار و پیروزى مى آفریند، اوست که خود را گرفتار شکست و ذلت مى سازد، درد او خود اوست و دواى او به دست خودش، تا در وضع او دگرگونى پیدا نشود و با خودسازى خویشتن را عوض نکند تغییرى در سرنوشتش پیدا نخواهد شد! (1)