آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در کنار نعمت های مادی بهشتی اشاره به نعمت هاى معنوى مهم ترى نیز شده است که ارزیابى عظمت آنها با مقیاس هاى ما امکان پذیر نیست، مثلاً در آیه 72 «توبه» مى خوانیم: «خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغ هائى از بهشت وعده داده که از زیر درختانش نهرها جارى است، جاودانه در آن خواهند بود، و ... همچنین خشنودى پروردگار که از همه اینها بالاتر است و این است رستگارى بزرگ». و به راستى اگر کسى به آن مقام برسد که احساس کند، خدا از او راضى است و او هم از خدا راضى، همه لذات دیگر را از یاد خواهد برد.

گر چه در بسیارى از آیات قرآن، سخن از نعمت هاى مادى بهشت است باغ هائى که نهرهاى آب جارى از زیر درختان آن در حرکت است، قصرها، همسران پاکیزه، میوه هاى رنگارنگ، یاران همرنگ و مانند آن.

ولى در کنار این نعمت ها اشاره به نعمت هاى معنوى مهم ترى نیز شده است که ارزیابى عظمت آنها با مقیاس هاى ما امکان پذیر نیست، مثلاً در آیه 72 «توبه» مى خوانیم: «وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّات تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فی جَنّاتِ عَدْن وَ رِضْوانٌ مِنَ اللّهِ أَکْبَرُ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ»؛ (خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغ هائى از بهشت وعده داده که از زیر درختانش نهرها جارى است، جاودانه در آن خواهند بود، و مسکن هاى پاکیزه در این بهشت جاودان دارند، همچنین خشنودى پروردگار که از همه اینها بالاتر است و این است رستگارى بزرگ).

و در آیه 8 سوره «بینة» بعد از ذکر نعمت هاى مادى بهشت مى خوانیم: «رَضِیَ اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْه»؛ (خداوند از آنها خشنود است و آنها نیز از خدا خشنودند). (1)

و به راستى اگر کسى به آن مقام برسد که احساس کند، خدا از او راضى است و او هم از خدا راضى، همه لذات دیگر را از یاد خواهد برد، تنها به او دل مى بندد و به غیر او نمى اندیشد، و این لذتى است روحانى که با هیچ زبان و بیانى قابل توصیف نیست.

کوتاه سخن این که چون معاد هم جنبه «روحانى» دارد و هم «جسمانى» نعمت هاى بهشتى نیز هر دو جنبه را دارند، تا جامعیت آنها حاصل شود، و هر کس به اندازه استعداد و شایستگی اش بتواند از آنها بهره گیرد. (2)