آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

نظامات حاکم بر آن جهان نیز با آنچه در این عالم حاکم است کاملاً تفاوت دارد، طبق صریح بعضى از آیات و روایات، در آنجا چیزهائى است که چشمى ندیده و گوشى نشنیده، و حتى از فکر انسانى خطور نکرده است و هر چه درباره آن بگوییم تنها مانند شبحی خواهد بود.

بسیارى چنین مى پندارند که عالم پس از مرگ، کاملاً شبیه این جهان است، منتهى در شکلى کامل تر و جالب تر.
ولى قرائن زیادى، در دست داریم که نشان مى دهد: فاصله زیادى از نظر کیفیت و کمیت، میان این جهان و آن جهان است، حتى این که: اگر این فاصله را به تفاوت میان عالم کوچک جنین، با این دنیاى وسیع تشبیه مى کنیم، باز مقایسه کاملى به نظر نمى رسد.
طبق صریح بعضى از آیات و روایات، در آنجا چیزهائى است که چشمى ندیده و گوشى نشنیده، و حتى از فکر انسانى خطور نکرده است، قرآن مجید مى گوید: «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُن»؛ (هیچ انسانى نمى داند چه چیزهائى که مایه روشنى چشم است براى او پنهان نگهداشته شده). (1)
نظامات حاکم بر آن جهان نیز با آنچه در این عالم حاکم است کاملاً تفاوت دارد، در اینجا افراد به عنوان شهود در دادگاه حاضر مى شوند، ولى در آنجا دست و پا و حتى پوستِ تن، شهادت مى دهد: «الْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلى أَفْواهِهِمْ وَ تُکَلِّمُنا أَیْدِیهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ». (2)
«وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اللّهُ الَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْء». (3)
به هر حال، آنچه درباره جهان دیگر گفته شود، تنها شبحى از دور، در نظر ما مجسم مى کند و اصولاً الفباى ما و فرهنگ فکرى ما، در این جهان، قادر به توصیف حقیقى آن نیست و از اینجا به بسیارى از سؤالات، در زمینه بهشت و دوزخ و چگونگى نعمت ها و عذاب هایش پاسخ داده خواهد شد.
همین قدر مى دانیم که بهشت کانون انواع مواهب الهى، اعم از مادى و معنوى است، و دوزخ کانونى است از شدیدترین عذاب ها در هر دو جهت.
و در مورد جزئیات این دو، قرآن اشاراتى دارد که ما به آن مؤمن هستیم اما تفصیل آن را تا کسى نبیند نمى داند! (4)