آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبق آیات 143و144 سوره بقره، قبله مسلمانان در حقیقت همان کعبه بوده و بیت المقدّس به عنوان یک قبله موقّتى و به منظور تربیت مسلمانان تعیین شده تا تعصّب آنها نسبت به حجاز کشته شود و روح اطاعت و فرمانبردارى در آنها تحکیم گردد و همچنین از سرنوشت یهود و ذلت آنها بخاطر پشت پا زدن به دستورات خدا عبرت بگیرند.

بطورى که از آیات قرآن استفاده مى شود قبله مسلمانان در حقیقت همان کعبه (بیت الله الحرام) بوده است و بیت المقدّس به سبب جهاتى که ذکر خواهد شد، به عنوان یک «قبله موقّتى» براى مسلمانان قرار داده شده بود. آیه «قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِى السَّمَاءِ فَلَنُوَّلیَنَّکَ قِبْلَة تَرْضَاهَا...»؛ (نگاه هاى انتظارآمیز تو را به سوى آسمان [براى تعیین قبله نهایى] مى بینیم! اکنون تو را به سوى قبله اى که از آن خشنود باشى، باز مى گردانیم...)(1) گواه بر این است که پیغمبر از گفتگوهاى یهود در مورد قبله بیت المقدّس ناراحت بود و پیوسته انتظار مى کشید که مدّت این قبله موقّتى پایان پذیرد و قبله ابدى مسلمانان از طرف خداوند بزرگ اعلام گردد.
امّا این که چرا از ابتدا قبله همیشگى یعنى «کعبه» به مسلمانان معرفى نشد، بلکه مأمور شدند مدّتى به طرف بیت المقدّس نماز بخوانند بطورى که از آیه «... وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِى کُنْتَ عَلَیْهَا اِلاَّ لِنَعْلَمَ مَنْ یَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ یَنْقَلِبُ عَلَى عَقَبَیْهِ...»؛ (و ما آن قبله اى را که قبلا بر آن بودى، تنها براى این قرار دادیم که افرادى که از پیامبر پیروى مى کنند، از آنها که به جاهلیت باز مى گردند مشخص شوند...)(2) استفاده مى شود که این موضوع صرفاً به منظور تربیت مسلمانان بوده و براى پرورش روح اطاعت در افراد تازه مسلمان و پیشرفت هدف مقدّس اسلام صورت گرفته است.
اعراب حجاز مخصوصاً اهل مکّه علاقه زیادى به سرزمین خود داشتند، لذا در آغاز کار لازم بود برخلاف تمایل نفسانى و تعصّبات محلّى، کعبه را براى مدّتى رها کنند و به طرف بیت المقدّس نماز بگزارند تا تعصّب ها در آنها کشته شود و روح اطاعت و فرمانبردارى در آنها تحکیم گردد.
علاوه بر این، مسلمانان باید براى مدّتى به طرف بیت المقدّس - مرکز قدرت و پایتخت یهود - توجّه کنند و عبرت بگیرند؛ بیت المقدّس موزه عبرت جهان و جایگاه عزّت و ذلّت بنى اسرائیل است. در بیت المقدّس علل انحطاط و ترّقى این قوم مشهود است. بنى اسرائیل با ذلّت از مصر به آن جا آمدند و با جهاد و فداکارى به عزّت رسیدند و سپس در اثر پشت پا زدن به دستورات خدا در سراشیبى سقوط قرار گرفتند. زندگى آنها براى مسلمانانى که تازه وارد این دین مقدّس شده بودند درس عبرتى محسوب مى شد. مسلمانان باید بدانند که اگر خانه کعبه قبله همیشگى آنها قرار داده شده نه به خاطر این است که یک مرکز محلّى و نژادى براى آنها محسوب مى شود، بلکه از این نظر است که قدیمى ترین مرکز توحید و خداشناسى بوده و به دست قهرمان بزرگ توحید بنا و تعمیر شده است.(3)