آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

با توجه به اینکه کره زمین براى ماه نوردان، طلوع و غروب دارد؛ هنگام طلوع زمین، مجموع کره زمین برای آنها قبله است و هنگامى که زمین از دیدگاه ماه نشینان پنهان باشد، محلّ تقریبى زمین در پشت افق ماه، به عنوان قبله در نظر گرفته شود.

ماه سیّاره اى است که به دور زمین در حال حرکت است و حجم آن، یک چهاردهم زمین مى باشد.(1) همان طور که ماه براى ما خاکیان طلوع و غروب دارد، همچنین کره زمین براى ماه نوردان و ساکنان آینده ماه طلوع و غروب دارد؛ گاهى قسمتى یا همه آن پیداست و گاهى از آن اثرى نیست.
بنابراین هنگام طلوع زمین، مجموع کره خاکى قبله کسانى است که در ماه نماز مى گزارند و همین که برابر کره زمین بایستند (یا در برابر خطى که عمود بر کعبه از دو طرف زمین مى گذرد قرار گیرند) در واقع مقابل کعبه ایستاده اند و استقبال کعبه که شرط صحّت نماز است تحقّق مى پذیرد.
ولى هنگامى که زمین از دیدگاه ماه نشینان پنهان و به اصطلاح در حال غروب باشد، طرز استقبال کعبه به این است که محلّ تقریبى زمین در پشت افق ماه در نظر گرفته شود و به سوى خطى که عمود بر کعبه در دو طرف زمین در آسمان امتداد دارد بایستند.
نکته اى که حتماً باید به آن توجّه داشت این است که قبله تنها خود خانه کعبه نیست، بلکه امتداد آن از دو طرف پایین و بالا - در آسمان - نیز قبله است؛ یعنى هر کس به سوى خطّى که بر کعبه عمود است و از آن مى گذرد بایستند رو به جانب قبله ایستاده و با توجّه به این مسأله، قبله ماه نشینان در هنگامى که زمین در پشت افق ماه قرار گرفته است روشن مى گردد. (2)