سيره عملى بزرگان دينى و پيشوايان اسلام، مملوّ از رحمت و عطوفت نسبت به پيروان خويش و حتی دشمنان اسلام است. پيامبر اكرم(ص) پس از فتح مكّه با وجود قدرت بر كشتن همه دشمنان، آنها را مشمول عفو و رحمت اسلامى خود قرار داد و حضرت علي(ع) به فرزندش درباره قاتل خود سفارش كرد از همين غذايى كه براي ایشان تهيّه شده، به او نيز بدهند و در صورت شهادت تنها يك ضربه بر او بزنند نه بيشتر. آيا در سراسر جهان و در طول تاريخ، سراغ داريد كسي از پادشاهان و رؤساى كشورها چنين سفارشي نسبت به قاتل خود داشته باشد؟

در سوره «احزاب» به وضعیت گروهی از دوزخیان اشاره شده که هنگام مشاهده نتیجه کار خود، همه تقصیرها را به گردن پیشوایان گمراه خود می اندازند. آری گرچه وسوسه پيشوايان فاسد حجابى بر عقل آنها افكند؛ ولى مقدمات كار را خودشان فراهم ساختند. در سوره «سبأ» نيز آمده که افراد بى خبر رو به سلطه جويان ظالم کرده و مى گويند: «اگر وسوسه هاى فريبنده شما نبود ما در صف مؤمنان بوديم». در سوره «اعراف» نيز به درگيرى پيشوايان و پيروان گمراه اشاره مى كند كه هر گروهى وارد دوزخ مى شوند ديگرى را مسئول بدبختى خويش مى شمرند.