قرآن براي اهتمام فوق العاده به تعليم و تربيت، جهان را به منزله دانشگاهى معرّفى كرده كه تمام مخلوقاتش براي علم هر چه بيشتر انسانها آفريده شده اند و هدف از آن، انديشيدن در اسرار پديده ها و آشنايي با علم و قدرت پروردگار است. هم هدف آفرينش جهان و هم هدف بعثت پيامبر پيشرفت علم و دانش بوده است. در سوره «نحل» يك قاعده كلّى بيان مي كند و آن اين كه «از آگاهان سؤال كنيد اگر نمى دانيد»؛ زيرا علوم در حقيقت محصول تفكّر و تجربه اى است كه پيشينيان كسب كرده اند و براى آيندگان می گذارند.

بسيارى از علماى سير و سلوك عقيده دارند كه رهروان راه كمال بايد زير نظر استادى كار كنند و براى لزوم انتخاب استاد به آيه «فَاسْئَلُوا اَهْلَ الذِّكْرِ»؛ (از آگاهان بپرسيد) و داستان موسى وخضر، و همچنین به لقمان و فرزندش استدلال كرده اند ولى در مباحث اخلاقى هميشه استاد خصوصى لازم نیست. هرچند وسيله خوبى براى نيل به كمال و طىّ طريق در كوتاهترين مدّت مى باشد.