1. «دعا» انسان را به سراغ شناخت و عشق معبود مى‏ فرستد، تا پيوند ناگسستنى با او بر قرار سازد و از خوان رحمتش، توشه برگيرد. 2. دعا «دعاكننده» را به سراغ تحصيل شرايط اجابت دعا مى‏ فرستد كه نخستين آنها توبه از گناه است. 3. «دعا» انسان را به تلاش، جهت بر طرف ساختن موانع استجابت وامى‏ دارد كه ساده ‏ترين آنها پاك و حلال بودن مأكول و ملبوس و پرهيز از اموال حرام و سعى براى اداى حقوق ديگران است. 4. محتواى بسيار عميق و تكان دهنده دعاهاى معروف پيشوايان بزرگ اهل بيت، آنچنان حساب شده است كه هر جمله‏ اى از آن، درس آموزنده مهمّى است.

دعا آثار تربيتى فراوانى دارد كه به سه نمونه آن اشاره مى شود: 1. اوّلين اثر دعا، ايجاد نور امّيد در دل انسان‏ها است. 2. دومين اثر دعا ايجاد نور تقوا در وجود انسان است. 3. سومين اثر تربيتى دعا، تقويت نور معرفت است.

خدا در قرآن مي فرمايد: «ما دوزخ را براى كافرين به عنوان «نُزُل» مهيّا كرده ايم». «نُزُل» اولين چيز است كه براى ميهمان مى برند و به عنوان خوشامدگويي است نه تمام پذيرائى. جهنم براى كافرين نُزُل است؛ يعنى عذاب هائى فوق اين آتش وجود دارند كه براي ما قابل تصورّ نيست. در دعاى كميل آمده: «بلاء دنيا دوامش كم و مدتش كوتاه است؛ اما بلاء آخرت سختي هایش بيشتر و مدت آن طولانى تر است». و ادامه داده: «بر فرض كه بر عذابت صبر كنم، چگونه بر فراقت صبر كنم؟» از اين عبارت مي فهميم كه فراق بنده از خدا بالاتر از عذاب جهنم است.