یک عارف مسلمان هرگز به خود اجازه نمى دهد افكار خود را بر قرآن و سنت تحميل كند و قرآن را به آن گونه كه ميل و خواست او است تفسير كند. او در تفسير آيات و روايات ضوابطى را رعايت مى كند كه با قواعد ادبى و مفاهيم لغوى و قرائن حاليه و مقاليه و متفاهم عرف در باب الفاظ سازگار باشد. ولى در عرفان وارداتى و تصوّف الفاظ از اين قواعد و ضوابط آزاد مى گردد، و مانند موم به هر شكلى لازم باشد در مى آيد، و تفسير به رأى بر متون اسلامى حاكم مى شود.

در عرفان اسلامى احكام دینی كاملا محترم است و سالك طريقت براى وصول به حقيقت كمترين تخطى از احكام شريعت نمی کند در حالى كه در عرفان التقاطى یا همان «تصوف» نادیده گرفتن این احکام نه تنها مجاز شناخته شده، بلكه احياناً مورد توصيه نيز قرار گرفته و به عنوان يك الگو مطرح شده است.