عواقب بذل و بخشش به نااهلان در كلام امام علي(ع)

امام علی(ع) چه عواقبی را برای بذل و بخشش بی جا و به غیر اهلش ذکر می نماید؟

امام علي(ع) در پاسخ به دوستان ناآگاه که بر ایشان خرده مى گرفتند كه چرا سران قوم را مورد بخشش ويژه قرار نمى دهى تا تو را ثنا گويند؟ با هشدار نسبت به بخشش های نابجا مي فرمايد: «كسى كه نيكى را در غير مورد و نزد غير اهلش قرار مى دهد، بهره اى جز ستايش لئيمان و ثناخوانى اشرار و جاهلان ندارد». حضرت در ادامه می فرماید: «به مجرد اين كه بذل و بخشش او قطع شود، ثناخوانى نيز قطع خواهد شد». پیامبر(ص) در حدیثی می فرماید: «كسى كه ستايش مردم را از طريق معصيت خداوند بطلبد، ستايشگر او نكوهشگر او خواهد شد».

نقد توجیه کلام امام علی(ع) ( بازگشت حق به اهلش) توسط ابن ابی الحدید

توجیه ابن ابی الحدید معتزلی در مورد این جمله امام علی (علیه السلام) که می فرماید «الان که حق به اهلش – امام علی(علیه السلام) – باز گشته است» چیست؟

 ابن ابی الحدید برترین بودن حضرت علی(ع) برای تصدّی خلافت را نه به عنوان مساله مورد توصیه و تصریح پیامبر(ص) بلکه به عنوان شایسته تر بودن در مقایسه با دیگران در نظر می گیرد و معتقد است آن حضرت حق خود را به خاطر مصلحتى بزرگ ترک کرده بود و جایز است در این موارد بگویند: کار به اهلش بازگشت...
اما در مقابل این توجیه ابن ابی الحدید باید گفت هیچ عبارتی بهتر از این کلام امام علی(ع)، متوقف بودن حق در نزد نااهلان را قبل از خلافت آن حضرت، به این روشنی نمی رساند.
 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال رسول الله(صلى الله عليه وآله):

مَنْ حجَّ أوِ اعْتَمَرَ فَلَمْ يَرْفَثْ وَلَمْ يَفسُقْ يَرْجِع کَهَيئَةِ يَوْم وَلَدَتْهُ اُمُّهُ.

کسى که حج يا عمره انجام دهد و در آن گناه و فسقى مرتکب نگردد، برمى گردد، همانند روزى که از مادر متولد شده است.

سنن دارقطنى: 2 / 284