تفاوت معنای اجتهاد در اصطلاح فقهای شیعه و اهل سنت

معنای اجتهاد در اصطلاح فقهای شیعه و اهل سنت چه تفاوتی دارد؟

اجتهاد دو معناى مختلف دارد که اگر دقیقاً به آن توجّه نشود سرچشمه اشتباهات فراوانى مى گردد: 1- «اجتهاد عام» که عبارت است از استنباط احکام از کتاب و سنّت و سایر ادّله شرعیه؛ که تمام علماى شیعه به آن قائل هستند. 2- «اجتهاد خاص» آن است که در مسائلى که آیه و روایتى وجود ندارد، متوسّل به قانون گذارى مى شوند و با در نظر گرفتن مصالح و مفاسد و اشباه و نظایر، حکمى براى آن قائل مى شوند. این روش جمع کثیرى از علماى اهل سنّت است و آن را اجتهاد و عمل به رأى مى نامند، که در بین علمای شیعه وجود ندارد.

تاریخچه پیدایش تصویب

چه تطورات تاریخی باعث به وجود آمدن مساله تصویب شد؟

بعد از پیامبر(ص) و با گسترش اسلام، هر روز مسائل تازه اى در احکام فقهى پیدا مى شد که در احادیث نبوی پاسخ آن یافت نمی شد. لذا فقها و مخصوصاً دستگاه خلافت در تنگناى سختى قرار گرفتند که براى شکستن این بن بست و تنگنا ناچار شدند به مسأله«قیاس» و«استحسان» و«اجتهاد خاص» یعنی قانونگذارى از سوى فقها روى آورند. از آن جا که فقها طبیعتاً آراى مختلف و گاه متضادی در یک مسأله داشتند، ناچار دست به سوى عقیده«تصویب» دراز کرده و گفتند همه این آرا حکم واقعى الهى است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

أقربْ شيء الأجلُ

نزديکترين چيز اجل است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 44